wykonywaniem obowiązków przez adresata prawa. Sankcje dzielą się na: nagrody - premie, medale, wyróżnienia, kary - dolegliwości polegające na pozbawieniu podmiotu prawa, pewnych wartości. Kary dzielą się na: sankcje represyjne /kary zasadnicze, dodatkowe, wolnościowe/, sankcje egzekucyjne, sankcje nieważności.
Normy prawne odwołują się pewnych faktów, które są wskazane w poprzedniku lub dyspozycji, fakty te są określone jako fakty prawne.
Przepis prawny to część aktu prawnego, wyodrębniona jako artykuł, paragraf na ogół w formie pisemnej, ma swoją strukturę, składa się z dwóch elementów: poprzednika i następnika.
Fakty prawne to wszelkie okoliczności zdefiniowane przez prawo, ważne dla prawa, które rodzą skutki prawne. Fakty prawne dzielą się na: zdarzenia i zachowania. Zachowania dzielą się na: działania - świadome czynności podmiotu prawa, np.: fałszowanie pieniędzy, zaniechanie -brak powinnego działania nakazanego przez prawo, np.: obowiązek udzielenia pomocy człowiekowi w sytuacji zagrażającej jego zdrowiu lub życia
Podział działań: czyny - to takie zachowania, które rodzą skutki prawne, chociaż podmiot prawny nie zamierzał takich skutków wywołać, dzielą się na:
11 czyny zgodne z prawem,
12 czyny niedozwolone bezprawne,
13 podejmowanie ryzyka.
Czynności prawne - świadome działania zgodne z prawem zmierzające do wywołania skutków prawnych mocą oświadczeń woli, np.: zawarcie związku małżeńskiego. To także szczególny rodzaj zachowania zmierzający do wywołania skutków prawnych - decyzje administracyjne i orzeczenia sądowe.
4. Skuteczność prawa, rodzaje prewencji.
Skuteczność prawa oznacza realizacje zamierzonych celów, relacja między zamierzonym celem a jego realizacją przesądza o stopniu skuteczności każdej działalności.
Poziomy skuteczności:
Skuteczność behawioralna - oznacza, że spełniony jest cel ustawodawcy, polegający na podporządkowaniu się normą prawa przez jego adresatów. Skuteczność motywacyjno -wychowawcza - związana z oddziaływaniem na motywację adresatów prawa, cel -spowodowanie akceptacji prawa, ukształtowanie w społeczeństwie przekonania, że normy prawa są: słuszne, sprawiedliwe, stanowią właściwe narzędzie polityki państwa. Należy tutaj wspomnieć o socjalizacji prawnej - to szeroko rozumiane działanie wychowawcze i propagandowe, akcje informacyjne o prawie jako podstawie ładu społecznego we współczesnym społeczeństwie. Społeczna skuteczność prawa - mówimy o niej wówczas, gdy zaakceptowane są nie tylko normy, ale akceptowane i realizowane są cele zakładane przez ustawodawcę.
Czynniki decydujące o skuteczności prawa: wymiar - im wyższa kara, tym bardziej skuteczne prawo, funkcja prew encyjna - pełnią ją środki masowego przekazu /funkcja odstraszająca/ ma sprzyjać skuteczności kąty, powstrzymywanie się przed dokonaniem czynu karalnego.
Prewencja - zapobieganie przestępstwom, stosowana jako jeden ze środków walki z przestępczością.
Formy prewencji - ogólna /generalna/ oddziaływanie na społeczeństwo i uświadamianie, że żadne popełnione przestępstwo nie pozostanie bezkarne, ukształtowanie właściwych postaw wobec prawa, informowanie o tym, co zabronione, a co dozwolone; szczególna /indywidualna -resocjalizacja ukaranego sprawcy w taki sposób, by nie popełnił następnego przestępstwa. Rodzaje prewencji: I prewencja generalna to takie oddziaływanie na społeczeństwo przez odpowiednie prezentowanie przebiegu postępowania karnego oraz wymierzonej kary, by