W większości umów handlowych są to umowy o charakterze dwustronnie zobowiązującym, odpłatnym, konsensualnym, wzajemnym.
Szczególne znaczenie dla umów w obrocie gospodarczym ma (umów handlowych) ma ich podział na umowy długo- i krótkoterminowe.1 Można je także dzielić ze względu na przedmiot. W prawie cywilnym dość powszechny jest podział umów na umowy dotyczące:
• przeniesienia praw,
• używania rzeczy i praw,
• świadczenia usług,
• stosunków kredytowych itd.
Podziału umów obrotu gospodarczego można również dokonać na podstawie innych kryteriów:
1) umowy krótkoterminowe (współdziałanie krótsze niż rok),
2) umowy długoterminowe (kryterium czasu, na jaki zostały zawarte),
3) umowy ramowe i wykonawcze,
4) umowy adhezyjne (przez przystąpienie do treści ustalonej
jednostronnie przez stronę umowy),
5) umowy zawarte w trybie oferty, negocjacji, przetargu i aukcji.2
Cechą charakterystyczną obrotu gospodarczego jest częste występowanie i
duże znaczenie pewnych grup umów, tj. dwóch lub więcej umów odpowiednio ze sobą powiązanych. Dotyczyć to może przede wszystkim procesu zawierania umów. Przykładem może być wieloetapowy proces zawiązywania się stosunku kooperacyjnego, na który składa się - w najbardziej rozbudowanym przypadku -porozumienie wstępne, porozumienie właściwe, umowa ramowa i umowy wykonawcze.
W normalnym toku rzeczy występują dwa etapy. Na pierwszym etapie zawierane są umowy, które stanowią bazę dla umów zawieranych w etapie drugim. Pierwsze nazywane są często umowami przygotowawczymi lub wstępnymi, natomiast drugie umowy nazywane są umowami bazowymi. W drugim etapie zawierane są umowy w pewnym sensie wykonawcze (realizacyjne) w stosunku do pierwszych.3
S. Włodyka (red ). Prawo umów w obrocie gospodarczym. Wydawnictwo C H. Beck 2001, s. 37
' A. Kidyba, Prawo handlowe. Warszawa 2005, s. 711
S. Włodyka (red.). Prawo umów w obrocie gospodarczym, Wydawnictwo C H. Beck 2001. s. 40