19298

możliwości produkcyjne oraz faktyczne rozmiary produkcji obu towarów też zwiększają się proporcjonalnie do przyrostu zasobów kapitału i pracy.

Wzrost niezrównoważony - sytuacja, w której zwiększa się podaż tylko jednego czynnika produkcji, powiedzmy pracy. Krzywa transformacji przesunie się dalej od początku układu współrzędnych, ponieważ wzrosną możliwości produkowania obu dóbr. Większa ilość pracy oznacza jednak, że bardziej wzrosną możliwości produkowania dobra pracochłonnego - nowa krzywa nie będzie zatem symetryczna względem starej, jak przy wzroście zrównoważonym, lecz będzie przesunięta ukośnie-w przypadku dobra pracochłonnego dalej.

Twierdzenie Rybczyńskiego - przy stałych terms of trade zwiększenie podaży jednego czynnika produkcji powoduje więcej niż proporcjonalny przyrost produkcji dobra zużywającego dużo tego czynnika i spadek rozmiarów produkcji dobra zużywającego dużo czynnika nierosnącego

Wzrost czynnika względnie obfitego przyczynia się do zwiększenia produkcji dobra eksportowego, a zatem i obrotów z zagranicą.

Wzrost niezrównoważony może być wynikiem postępu technicznego. Na skutki niezrównoważonego wzrostu produkcji nakładają się zmiany w konsumpcji, spowodowane większymi dochodami społeczeństwa.

Korzyści i zagrożenia związane ze wzrostem w gospodarce otwartej

Wzrost gospodarczy w małym kraju uczestniczącym w handlu międzynarodowym zawsze podnosi poziom dobrobytu społecznego(nie, kiedy cenowa elastyczność popytu < 1)

„choroba holenderska" - Holandia rozpoczęła eksploatację złóż gazu ziemnego z pól na morzu północnym. Wzrost produkcji i dochodów z tego tytułu spowolnił rozwój przemysłu przetwórczego, co przejawiło się m.in. spadkiem udziału jego wyrobów w produkcie krajowym i eksporcie.

Korzystając z Twierdzenia Rybczyńskiego, łatwo możemy wyjaśnić to zjawisko : odkrycie nowych zasobów naturalnych szybko zwiększyło zyskowność produkcji w przemyśle wydobywczym, był on w stanie zaoferować zarówno wyższe płace, jak i wyższe dochody właścicielom kapitału. Dzięki temu przyciągnął część pracowników i kapitału, z których korzystał dotychczas przemysł przetwórczy. Ten ostatni, chcąc przetrwać, musiał również więcej płacić pracownikom i inwestorom, co spowodowało wzrost kosztów wytwarzania oraz utratę konkurencyjności cenowej, a w konsekwencji konieczność ograniczenia wzrostu produkcji, zatrudnienia i eksportu. Przed następstwami „choroby holenderskiej" można się bronić, zwiększając produkcyjność czynników wytwórczych za pomocą usprawnień technologicznych i organizacyjnych

„wzrost zubażający" - przyjmijmy, że kraj A zwiększy produkcję, oferując takie ilości ołowiu na eksport, które spowodują spadek cen na rynkach międzynarodowych, jego terms of rade ulegną pogorszeniu. Efekt cenowy zmniejszy korzyści uzyskane ze wzrostu gospodarczego. W skrajnym przypadku pogorszenie terms of trade może przewyższyć korzyści ze wzrostu produkcji. Nasuwa się więc wniosek, że nie zawsze jest słuszne utożsamianie wzrostu dobrobytu ze zwiększoną produkcją dodatkowych ilości dóbr, bez względu na to, czy pochodzi ona z zatrudnienia dodatkowych czynników wytwórczych, czy powstała dzięki usprawnieniom technicznym i organizacyjnym. Z ekonomicznego punktu widzenia istotne jest zatem, czy mniejszy eksport przy lepszych terms of trade zapewnia krajowi A większy dochód niż większy eksport przy gorszych terms of trade spowodowanych