W doktiynie obywatelstwo definiowane bywa współcześnie na dwa sposoby. Traktowane jest jako węzeł prawny, łączący dane osoby fizycznej z państwem - z więzi tej wynikają prawa, które państwo przyznaje swoim obywatelom i obowiązki, które na nich nakłada.
1. ujęcie obywatelstwa jako status. Jest to status prawny człowieka, normatywnie ustanowione właściwości jednostki będącej członkiem zbiorowości zorganizowanej w państwo, tworzące przesłankę określonych praw i obowiązków.
2. Względnie trwałe, oparte na zasadach powszechnej równości i względności członkostwo społeczeństwa zorganizowanego w państwie. Członkostwo to charakteryzuje zespół praw i obowiązków osób fizycznych wobec państwa, oraz wobec innych obywateli. Prawa te i obowiązki mają charakter dynamiczny, a kształtowane są przede wszystkim normami prawnymi.
Wykład - 2 - 28.10.2006r.
W powszechniej literaturze podkreśla się trwałość obywatelstwa zarówno w wymiarze czasowym jak i przestrzennym. Ze względu na abstrahowanie bądź nie od praw i obowiązków towarzyszących węzłowi obywatelstwa w literaturze wyróżnia się prawo o obywatelstwie w węższym rozumieniu i prawo o obywatelstwie w rozumieniu szerszym. W węższym rozumieniu prawo o obywatelstwie odnoszone jest do regulacji nabywania i utraty obywatelstwa. W szerszym rozumieniu obejmuje wszelkie prawa i obowiązki dla których obywatelstwo jest przesłanką.
Powszeclmie na świecie przyjęta została zasada, że regulacja nabywania obywatelstwa i utraty obywatelstwa stanowić powinna przedmiot wyłącznej kompetencji poszczególnych państw. Jedynym ograniczeniem w tym zakresie może być suwerenność innych państw oraz regulacje umów międzynarodowych:
-Konwencja Rzymska art.l o obywatelstwie -Konwencja w Hadze 12 kwietnia 1930r.
-Europejska Konwencja o Obywatelstwie art.3
Ingerencja regulacji międzynarodowych w sferę prawa o obywatelstwie jest rzadkością. Zazwyczaj ma miejsce gdy w grę wchodzi potrzeba ochrony praw człowieka, albo gdy istnieje potrzeba zapobiegania kolizją między regulacjami wewnętrznymi.
Genezy Polskich regulacji o obywatelstwie. Okres międzywojenny:
1. regulacja Konstytucji Marcowej art.87 i 88
-art.87 dotyczył zasady wyłączności obywatelstwa polskiego w wersji bezwzględnej
2. szereg umów międzynarodowych
3. Ustawa z 20 stycznia 1920r. o obywatelstwie państwa polskiego.
Po wojnie:
Kwestie obywatelstwa do 18 stycznia 1951 r. regulowało kilka aktów m.in. Od 19 stycznia 1951r. weszła w życie ustawa z dnia 08 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim i ta ustawa obowiązywała do dnia 21 sierpnia 1962r. Bowiem 22 sierpnia 1962r. weszła w życie ustawa z 15 lutego 1962r. o obywatelstwie polskim.
29 czerwca 2001 r. została uchwalona nowa ustawa o obywatelstwie polskim tej ustawy nie ma , ponieważ sejm miał uchwalić poprawki, lecz jednak prace legislacyjne stanęły.
2