Koncepcja współczynniku hunuuiiityc/ nego może bu* interpretowana na dwa sposoby |) |ako stanowisko oniologu zne, ukazujące „przedmiot' socjologu ?) |ako dyrektywa metodologie znn wika/uiąca pewien sposób postępów unia kufrowego |J Szacki |0«6. s 90 102) W myśl uięcia ontologic/ncgo właściwym przedmiotem socjologii nie jesi „nrccnwiitość obiek lywna , lecz subiektywny sposób ujmow.i ma lej rzeczywistości przez poszczególne jednostki lub zbiorowości Nociulogia -,iaia S|V‘ poznać, w |aki sposób ludzie ąjmują rzeczywistość społeczną, u me jaka la rzeczywistość jest ..wina w sobie” Przyjmu jąc. Ze wszelka wiedza, a tak/e wszelkie
« PMh,^ Mcc,«rt,|C y jednostki u^, 1 ^‘‘Icnia NVI>» * ana izu‘ biografii
^^ohK-osoK’ P >," * Mk' *™«K
osobowy i . "WtalunM.no s.ę jćj
. "“••■iciiic. (A
Wspólnota (anit Gemeinschąft), Zoh JZ?11*!* mcm zrzeszenie. ^zność lokalna.
Współczynnik humanistyczny, termin «prowad,on> do socjolog prW l lorTTna Znanieckiego dla oznaczenia takiego spo-sobu badania oraz wyjaśniania rzeczy wisio-Nci społecznej, który uwzględnia kompleks doświadczeń działającego podmiotu (jednostki lub zbiorowości). Rzecz lub zjawisko rozpatrywane z uwzględnieniem współczynnika humanistycznego ujmowane są w taki sposób, w jaki postrzega jc podmiot. Nie chodzi tu zatem o uzyskanie wiedzy niezależnej od subiektywnych stanów św ia-domości różnych podmiotów gdyż to nic jest w ogóle możliwe lecz raczej o poznanie tych subiektywnych sposobów ujmowania rzeczywistości społecznej przez działające podmioty. Pojęcie współczynnika humanistycznego zwraca uwagę, żc wszelka wiedza o rzeczywistości jest wiedzą podmiotową i dlatego możliwe jest badanie wyłącznie tego. jak ludzie rzeczywistości tej doświadczają, n nie jaką ona jest lak* tycznie. Jak pisze F. Znaniecki:ogólną cechą przedmiotów i faktów, badanych Przez humanistę, jest właśnie to. żc są one ttczyjcś», czyli że istnieją w działaniu i doświadczeniu pewnych ludzi i posiadają te właściwości, które im owi działający i doświadczający ludzie nadają w swych czyn* °ościach i doznaniach. Tę zasadniczą cechę ttfczywaniy współczynnikiem hunwinistycz-2™ przedmiotów i faktów, które luiinamsia ^“IP. Znaniecki 1973. s. 281-" *|>ók/Miulk li ii iii ti ii i% i \ t / m\
poznanie, ma zawsze charakter podmiotowy (tzn Ze jest to wiedza lub poznanie jakiegoś konkretnego podmiotu), należy uznać, zc mc istnieje wiedza bądź poznanie obiektywne, a więc niezależne od podmiotu „mt/yjc" / tego punktu widzenia można stwierdzić, iz rzeczywistość kulturowa bez współczynnika humanistycznego po prostu mc istnieje |l Znaniecki 1988. s 25) Nawet nauki przyrodnicze, rozpatrywane zc współczynnikiem humanistycznym, mc mówią o tym, jaka jest rzeczywistość przyrodnicza, lecz o tym. jak ludzie (poszczególne grupy , jednostki) wyobrażają sobie tę rzeczywistość, jakie są ich przekonania na len temat „Sfera, w której obraca się humanista, to nie świat realności samoistnych, jakby się przedstawia! jakiemuś idealnemu absolutnemu podmiotowi: to świat cudzych «świa-domościn (...)” [Ibidem, s. 24)
W ujęciu metodologicznym koncepcja współczynnika humanistycznego przybiera fomię dyrektywy nakazującej uwzględniać postawy i przekonania członków badanej zbiorowości Poznanie przyjętych przez nodmiot sposobów postrzegania i oceniania rzeczywistości pozwała na mvun..cruc „odejmowanych pi zez mego działań Bez Świnna lego. jak lud* dcfinUgą „macic, wyjaśnianie jcM niepełne /i miśka badane pr/e/ nauki « kultura są „War/onc wnpdfcAnnikiem humanistą™-