20056

Podmioty stosunków cywilnoprawnych .Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną" (art.. 8 k.c.).

Jest to równoznaczne z uzyskaniem kwalifikacji podmiotu prawa cywilnego.

ŚMIERĆ (?)

akt zgonu    stwierdzenie zgonu    uznanie za zmarłego

(USC)    (SĄD)    (SĄD)

akt zgonu    akt zgonu

(USC)    (USC)

Zdolność do czynności prawnych jest to zdolność do aktywnego i świadomego kreowania stosunków cywilnoprawnych, czyli zdolność do tego, by przez czynności prawne swym własnym, samodzielnym działaniem nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.

Zdolność do czynności prawnych:

Z uznaniem człowieka przez prawo za podmiot wiąże się w naturalny sposób ochrona swoistych wartości, nierozerwalnie związanych z osobowością konkretnej osoby fizycznej, zwanych dobrami osobistymi.

.Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego, niezależnie od ochrony przewdzianej w innych przepisach".

Ten czyje dobro osobiste zostało naruszone może żądać:

•    zaniechania naruszeń,

•    usunięcia skutków narusz enia,

•    naprawiania szkody za zasadach ogólnych.

Osoby prawne

.Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznająosobowość prawną". Osobowość prawna jest wyłącznie cechą normatywną.

Osoba prawna jest pewną zorganizowaną wewnętrznie jednością, powstałą w celu realizacji określonych zamierzeń, będąca podmiotem prawa wyposażonym w zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych.

Wewnętrzna struktura osoby prawnej opiera się zarówno na przepisach prawa, jak i na własnym statucie lub w umowie.

Jako twór organizacyjny, a nie biologiczny, osoba prawna działa poprzez swoje organy, czyli osoby fizyczne upoważnione prawnie do działania ze skutkiem analogicznym, jakby działała sama osoba prawna i będąca jednocześnie elementem struktury osoby prawnej.

Osoba prawna może posiadać własny majątek, występować w obrocie, zawierać umowy, pozywać przed sąd i być pozywana. Za zaciągnięte zobowiązania osoba prawna odpowiada własnym majątkiem.

Osoba prawna funkcjonuje zawsze z udziałem osób fizycznych, aczkolwiek rola substratu osobowego w poszczególnych rodzajach osób prawnych jest zróżnicowana.

Osoba prawna posiada \Masne dobra osobiste (w szczególności nazwę, firmę, dobrą sławę, tajemnicę, nienaruszalność lokalu). Osoba prawna wykonuje swą zdolność do czynności prawnych poprzez swoje organy, którymi mogą być zarówno pojedyncze osoby (dyrektor przedsiębiorstwa państwowego, rektor wyższej uczelni), jak również grupy osób fizycznych wstępujących kolegialnie (np. zarząd spółdzielni, zarząd spółki kapitałowej).

Osoba prawna ponosi nie tylko konsekwencje prawne dokonanych przez jej organ czynności prawnych, ale odpowiada także za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym swego organu (art. 416 K.c.), w tym także za naruszenie przez organ dóbr osobistych innego podmiotu prawa.

Jeżeli ktoś, występując jako organ osoby prawnej, zawarł umowę w jej imieniu, nie będąc jej organem lub przekraczając zakres umocowania takiego organu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła prze to, że zawarła umowę nie Cedząc o braku umocowania".

Systemy powoływania do życia osób prawnych:

•    s. aktów organów państwa,

•    s. koncesyjny,

•    s. normatywny.

Wybrane osoby prawne:

•    Skarb Państwa,

•    przedsiębiorstwa państwowe,

•    spółdzielnie,

•    spółki kapitałowe.

•    banki,

•    stowarzyszenia,

•    fundacje,

•    partie polityczne.

•    osoby prawne Kościoła Katolickiego.