- lata 70te: to dwa wymiary kontinuum, można łączyć typy roli - męski, kobiecy, androgeniczny i nierozróżniony
3) Poczucie własnej wartości
- męska tożsamość płciowa wiąże się z wysokim poczuciem własnej wartości
- w niektórych kulturach przyjęcie przez dziewczynkę męskiego typu tożsamości wiąże się z obniżeniem poczucia własnej wartości (Izrael na przykład)
- na początku dojrzewania nagły spadek poczucia własnej wartości, potem jednak wzrasta
- nastolatki z wysokim poczuciem własnej wartości lepiej potrafią opierać się naciskom rówieśników, mają lepsze oceny, później rozpoczynają życie seksualne i raczej (!) nie biorą narkotyków :D
4) Tożsamość etniczna
-3 etapy wg Jean Phinney:
♦niesprawdzona tożsamość etaiczna ♦poszukiwanie tożsamości etnicznej ♦rozwiązanie sprzeczności (często orientacja dwukulturowa)
5) Uimeiscgwieiiie kontroli i iime cechy
- umiejscowienie kontroli - zbiór przekonań dotyczących przyczyn zdarzeń
a) zewnętrzne - osoba szuka przyczyn doświadczeń w czynnikach od niej niezależnych (oblałam egzamin dlatego, że przeszkadzał mi padający deszcz na kampusie ;p). Osoby takie mają słabe wyniki w nauce, odkładają wszystko na później, mają niską samoocenę i skłonność do neurotyzmu
b) wewnętrzne - dostrzeganie wpływu zmiennych osobistych (osoby zdolne, wytwałe), mają lepsze wyniki w nauce
III Związki społeczne
1) Z rodzicami - uniezależnienie się przy jednoczesnym zachowaniu wspólnoty
->konflikty z rodzicami - dotyczą zwykle spraw codziennych (np. zmiana fryzury, obowiązki domowe), problem z przyzwyczajeniami, konflikty dotykają zwykle dotykają rodziców O przywiązanie - na ogół silne w tym wieku, 15/16 lat: powoli słabnie, potem znowu wzrasta - nastolatki które zachowują bezpieczne przywiązanie mają lepsze wyniki w nauce, nie są aspołeczne, rodzice jako baza psychiczna
O style wychowania - najlepszy autorytatywny, ważne by rodzice byli zaangażowani w życie szkolne i pozalekcyjne
-> struktura rodziny - gorzej przystosowani do życia Ci, którzy mieszkają z macochą/ojczymem - dziewczęta gorzej znoszą rozwód (przez co częściej sięgają po narkotyki i mają depresję)
Oszczyt konformizmu przypada na 13/14 lat
OPAMIĘTAJMY że nastolatki same wybierają sobie przyjaciół :D O kategorie gmp rówieśniczych wg Dunphy:
♦klika - 4-6 osób, silnie związanych ze sobą, duża spójność i intymność, w tym okresie zawsze jednopłciowe
♦paczka - połączone kliki, dwupłciowe, paczka ulega w końcu rozpadowi na dwupłciowe kliki złożone z luźnych par (w sensie że luźne związki).