bez znanej fizycznej przyczyny.
jedna lub więcej osób informuje innych o pojawieniu się pewnych dolegliwości fizycznych -> otoczenie formułuje wytłumaczenie (nowa definicja sytuacji) -> definicja rozprzestrzenia się -> coraz więcej osób sądzi, że odczuwa te same objawy -> symptomy i ich wyjaśnienie stają się bardziej wiarygodne -> rozprzestrzeniają się szerzej...
bezrefleksyjny konformizm to posłuszne zinternalizowanie norm społecznych, bez zastanowienia się nad ich działaniem.
norma wzajemności: norma społeczna;którastwierdza;żejeżeliotrzym uj esz coś dobrego od innej osoby, to jesteś ^(zachować się podobnie)
Często podporządkowujemy się jej bezrefleksyjnie, np. :
Komiwojażerzy i kwestorzy często wykorzystują skłonność do bezrefleksyjnego podporządkowywania się normie wzajemności. Dają nam mały upominek, na przykład kartkę z życzeniami albo wizytówkę, po to, byśmy poczuli się zobowiązani do wzajemności I kupili ich produkt albo wrzucili do puszki datek pieniężny.
1) Wersja, w której inni uczestnicy eksperymentu byli nieposłuszni.
-trzech nauczycieli, przy czym dwóch z nich było współpracownikami eksperymentatora. Jeden odczytywał listę par wyrazów, drugi informował ucznia o błędach
-zadaniem rzeczywistego uczestnika eksperymentu było podawanie wstrząsów elektrycznych. Przy wstrząsie 150 woltów, kiedy uczeń po raz pierwszy gwałtownie zaprotestował, jeden ze współpracowników odmawiał dalszego udziału, mimo że eksperymentator nakłaniał go do tego. Przy wstrząsie o napięciu prądu 210 woltów odmawiał drugi współpracownik.
-tylko 10% prawdziwych badanych stosowała najsilniejszy wstrząs.
2) Wersja, w której autorytet był nieobecny i nie wydawano poleceń, aby zwiększać siłę wstrząsów.
- eksperymentator nigdy nie mówił, jak silnych wstrząsów należy użyć, pozostawiając tę decyzję nauczycielowi (prawdziwej osobie badanej).
- przed zakończeniem badań eksperymentator wychodzi do telefonu, polecając badanym, by kontynuowali bez niego.
-jeden ze współpracowników eksperymentatora grał rolę dodatkowego nauczyciela. Gdy eksperymentator był nieobecny, drugi nauczyciel proponował, by badany zwiększał siłę wstrząsu za każdym razem, gdy uczeń się pomyli, upierał się przy tym. (osoba nie jest ekspertem!).
- ulegania obniżył się z 65% osób, które zastosowały najsilniejszy wstrząs, do jedynie 20%.
(To, że 20% osób ciągle jeszcze ulega, świadczy o tym, iż niektórzy są do tego stopnia niepewni, co robić, że wykorzystują jako wskazówkę nawet zachowanie osoby, która nie jest ekspertem).
3) Wersja, w której jeden eksperymentator zaczyna kłócić się z drugim.
-dwóch faktycznych eksperymentatorów wydawało polecenia osobie badanej.
-przy wstrząsie o napięciu prądu 150 woltów, kiedy uczeń po raz pierwszy krzyknął, że nie chce dalej odpowiadać, eksperymentatorzy rozpoczęli spór o to, czy powinni kontynuować badanie.
-100% uczestników eksperymentu przestało reagować.
Po publikacji Cierpień Młodego Wertera, wielu młodych czytelników popełniło samobójstwo podążając za głównym bohaterem. Stąd też zakazano publikacji tej książki w wielu krajach. Okazało się, że "sławne samobójstwo" (nagłaśniane przez media) może powodować falę masowych samobójstw naśladowczych.
Największe nasilenie samobójstw występuje:
a) w krajach/miastach, gdzie najwięcej mówi się o sławnym samobójstwie