• Soejal i styczna Agencja Prasowa SAP - należała do PPS
• Robotnicza Agencja Prasowa RAP - należała do PPR
Wydawcy:
Spółdzielnia wydawnicza ..Czytelnik” - mjr Jerzy Borejsza
Różnica jakościowa z partyjnymi gazetami, mniej nachalna propaganda, dziennikarze głównie przedwojenni. Wydawano też książki, mieli agencję informacyjną API, drukarnie, sieć kolportażu. Spółdzielnia odegrała dużą rolę w rozwoju prasy powojennej i podniesieniu poziomu czytelnictwa.
• Rzeczpospolita
• Odrodzenie
• Wieś
• Dzienniki regionalne - Życie Warszawy od 15.10.1944; Dziennik Polski (od 1.02.1945 pod nazwą Dziennik Krakowski); Dziennik Łódzki od 1945; Dziennik Zachodni - od lutego 1945 w Katowicach; Glos Wielkopolski - Poznań; Dziennik Bałtycki - Gdańsk; Kurier Szczeciński; Ziemia Pomorska - Bydgoszcz; Gazeta Lubelska; Nasz Wrocław -> Słowo Polskie.
Spółdzielnia wydawała około 11-13 dzienników rocznie + terenowe mutacje, nakłady od 16 do 50 tys. (najwięcej Dziennik Zachodni).
Pisma kulturalne i inne - Odrodzenie, Kuźnica, Twórczość, Odra (Katowice), Skarpa Warszawska, Szpilki, Przekrój, Płomyk, Płomyczek, Rolnik Polski, Przyjaciółka (wzorowana na przedwojennej Mojej Przyjaciółce).
Prasa była uspołeczniona - nawet spółdzielnie wydawnicze były jednak państwowe. Wydawcami były też partie:
PPR - Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza - 25.04.1947
PPS - Spółdzielnia Wydawnicza Wiedza
SL - Wydawnictwo Ludowe
PSL - Chłopska Spółdzielnia Wydawnicza
Stronnictwo Pracy - Spółdzielnia Wydawnicza Zryw
SD - Spółdzielnia Wydawnicza Nowa Epoka
Zdominowanie rynku przez prasę PPR, PPS i Czytelnika.
Opozycja parlamentarna zaczęła działać w II połowie 1945 w okresie przygotowań do wyborów (PSL - Mikołajczyk i SP - Popiel)
Prasa opozycji:
• Gazeta Ludowa - PSL od listopada 1945, bardzo profesjonalna, wydawana przez przedwojennych dziennikarzy - Zygmunt Augustyński, Witold Giełżyński
• Chłopski Sztandar - PSL
• Piast - tygodnik, Kraków
• Polska Ludowa - tygodnik, Poznań
• Ilustrowany Kurier Polski - SP - Bydgoszcz
Prasa terenowa PPR:
• Sztandar Ludu - Lublin
• Głos Robotniczy - Łódź
• Trybuna Dolnośląska - Wrocław
• Głos Pracy - tygodnik, Kraków
2