Regionalizm - oddolne tendencje i działania zmierzające w kierunku ochrony kultury i tradycji regionalnej, dążenia do autonomii regionu, etc.
Europa regionów - pojęcie to promowali zwolennicy integralnego federalizmu, którzy postulowali integrację Europy opartą nie o strukturę państw, ale o regiony. Postulowali oni zanik państw.
Denis de Rougemont - Podkreślanie przez państwa swojej suwerenności doprowadziło do wybuchu licznych konfliktów. W dobie globalizacji coraz więcej kompetencji mają regiony i organy międzypaństwowe, koncepcja państw narodowych zdaje się powoli zanikać.
"List otwarty do Europejczyków" - Europa z regionami jako alternatywa pojęcia Europy regionów. W Europie z regionami istotną rolę spełnia szczebel z regionami.
Pod koniec lat 80. konferencja "Europa regionów" zorganizowana przez landy niemieckie.
Traktat z Maastricht - "Traktat o Unii Europejskiej"
• Powstanie Komitetu Regionów (organ opiniodawczy), zasiadają w nim przedstawiciele władz wszystkich szczebli
• Postulat zapisania w traktacie "zasady subsydiarności" (tylko te kompetencje, których nie są w stanie wykonywać niższe szczeble władz, pozostają w gestii szczebla wyższego)
Gmina -> powiat -> województwo (szczebel regionalny) -> szczebel centralny -> Unia Europejska
Zasada subsydiarności odnosi się do kompetencji (ich podziału), a nie pomocy! Można powiedzieć, że dotyczy tego samego, co zasada decentralizacji (z tą różnicą, że w decentralizacji patrzy się z góry w dół, a w subsydiarności z dołu w górę).
W Traktacie z Maastricht zasada subsydiarności dotyczyła tylko Unii Europejskiej i szczebla centralnego. Dopiero w Traktacie Lizbońskim zostało to rozszerzone.
Regionem w ujęciu międzynarodowym będzie np. Unia Europejska, kilka państw, część świata.
Regionalizacja - zacieśnianie się powiązań gospodarczych między sąsiadującymi ze sobą państwami, prowadzące do powstania regionów (bloków) ekonomicznych.
Regionalizacja to międzynarodowa (lub też regionalna) integracja gospodarcza de facto, a regionalizm to integracja gospodarcza de iure.
Czyli np. powstanie Unii Europejskiej będzie przykładem regionalizmu.
Regionalizm:
• Zamknięty - skoncentrowany na sprawach wewnętrznych, odcina się od świata zewnętrznego. Inni nie mają tam wstępu.
• Otwarty - szerokie powiązania ze światem zewnętrznym, możliwość przystąpienia.
Należy odróżnić gospodarkę regionalną od gospodarki narodowej! Gospodarka regionalna stanowi podsystem w ramach systemu gospodarki narodowej.