21826

przemyślany. Przedsiębiorstwo powinno zapoznać się ze wszystkimi możliwościami, zbadać sygnały docierające z gospodarki i rozpatrzyć obecną sytuację firmy oraz jakie pojawiły się wymagania w stosunku do dalszej działalności przedsiębiorstwa. Analizy przeprowadzane w przedsiębiorstwie dla potrzeb oceny przydatności konkretnych źródeł finansowania, powinny zawierać potencjalne korzyści, zagrożenia oraz środki ostrożności dla przedsiębiorstwa w formie zabezpieczeń. Zachowanie przedsiębiorstwa powinno stanowić świadomą politykę, a nie być wynikiem oczekiwania na los szczęścia.

2. POŻYCZKA CZY KREDYT BANKOWY - WYBÓR ŹRÓDŁA WSPOMAGANIA FINANSOWEGO.

Wśród różnych źródeł finansowania zewnętrznego wyróżnić można kredyt oraz pożyczkę dwa bardzo zbliżone w charakterze ekonomicznym źródła bardzo popularne wśród małej i średniej przedsiębiorczości. Pożyczka regulowana jest przepisami cywilno - prawnymi. Jest to chyba jedno z najprostszych źródeł pozyskania funduszy niekonieczne jest nawet spisanie umowy pożyczki na piśmie (pożyczki dłużne). Dokładną definicję pożyczki reguluje Kodeks Cywilny Art. 720-724². Z punktu widzenia posiadacza wolnych środków pieniężnych pożyczka jest umową, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przekazać przedmiot pożyczki na własność biorącego, zaś pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić ów przedmiot pożyczki w tej samej jakości i ilości.^{1 2} Pomiędzy przedsiębiorstwami pożyczka często występuje jako źródło finansowania dla jednej strony i jako szczególna forma lokaty finansowej. Jeśli strony określą to w umowie może być ona oprocentowana i wtedy staje się umową o tytule odpłatnym w innym przypadku jest nieodpłatna zwana umową o tytule darmowym. Z punktu widzenie interesów pożyczkodawcy i jego bezpieczeństwa co do wypłacalności dłużnika zaleca się stosowanie formy pisemnej i zawarcia w umowie postanowień w przypadku niewypłacalności pożyczkobiorcy. Dla obu stron ważnym czynnikiem składowym umowy jest jasne i precyzyjne określenie terminu zwrotu pożyczki. Pożyczkobiorcę zabezpiecza on przed wcześniejszym żądaniem zwrotu przedmiotu pożyczki natomiast pożyczkodawca po przekroczeniu terminu zwrotu pożyczki domagać może się dodatkowych świadczeń ze strony pożyczkobiorcy. Charakterystycznymi cechami pożyczki na które najczęściej zwraca się uwagę jest jej forma pisemna lub ustna, gwarancje i korzyści negocjowane i określone w umowie, wysokie ryzyko utraty korzyści i zwrotu lokaty w przypadku pożyczki dłużnej, czas trwania. Ostateczny kształt umowy pożyczkowej jest rezultatem negocjacji między stronami umowy. Pożyczka jest formą najczęściej występującą pomiędzy podmiotami połączonymi więzami kooperacyjnymi lub zaopatrzeniowymi (zazwyczaj występują one pomiędzy kontrahentami) jednocześnie zdarza się że pożyczkodawcą jest bank, instytucja finansowa czy nawet Skarb Państwa. Zgodnie z KC często dochodzi do sytuacji, w której pożyczkodawca domaga się zabezpieczenia przedmiotu pożyczki najczęściej jest to zabezpieczenie majątkowe a także: zastaw, poręczenie, weksel, przejęcie długu, przystąpienie do długu. Możliwe są też takie formy zabezpieczeń jak: cesja, pełnomocnictwo, prawo do zysku. Jednak decyzja co do wyboru formy zabezpieczenia leży w negocjacjach pomiędzy pożyczkodawcą i pożyczkobiorcą. Aby właściwie wybrać formę zabezpieczenia pożyczkodawca powinien mieć jak najlepszy obraz prowadzonej działalności przez pożyczkobiorcę. Jednym ze sposobów pozyskania informacji na temat pożyczkobiorcy jest włączenie do umowy pożyczki klauzuli obligującej przedsiębiorstwo do udostępnienia danych księgowych, tak jak w przypadku kredytu bankowego. W umowie pożyczki strony będą dążyły do maksymalizacji swoich korzyści. Tak więc pożyczkobiorca będzie starał się nie ujawniać niekorzystnych danych na swój temat, aby mógł uzyskać pożyczkę na jak najkorzystniejszych warunkach, a pożyczkobiorca starał się będzie do jak najlepszego zabezpieczenia przedmiotu pożyczki, gdzie w przypadku niewypłacalności strony pożyczającej poniesione straty zrekompensują się w największym stopniu. Do

1

‘ Por. Kodeks cywilny, rodzinny i opiekuńczy stan prawny na 15.08.1999, Park, Warszawa 1999. [s. 158]

2

Por. finanse przedsiębiorstwa