Rolę przenikalności dielektrycznej ośrodka (rozpuszczalnika), w którym znajduj;} się dwa ładunki elektryczne qi i q2 uzasadnia prawo Coulomba. Gdy ładunki te w próżni i w ośrodku o względnej przenikalności dielektrycznej e dzieli taka sama odległość r, to siły ich oddziaływań elektrostatycznych są następu jące:
F, =k ~^ . w próżni, (1)
F2 = k • -^-y- _ w danym ośrodku, (2)
gdzie k = 8,9867-109 Nm2/C2, oraz F! > F2.
Dipolowy charakter cząsteczek rozpuszczalnika jest jednym z warunków solwatacji cząsteczek lub jonów substancji rozpuszczonej.
Tabela 1. Właściwości wybranych rozpuszczalników
Rozpuszczalnik |
Względna przenikalność dielektryczna e |
Moment dipolowy M.I) ' |
Oktan, CsH|,s |
1,95 |
0 |
Cykloheksan, C6Hi2 |
2,02 |
0 |
Benzen, C6H6 |
2,30 |
0 |
Toluen, C6H5CH., |
2,38 |
0.31 |
Dichlorometan, CH2CI2 |
8,93 |
1.14 |
Chloroform, CHClj |
4.72 |
1.15 |
Metanol*, CH3OH |
32,6 |
1.70 |
Etanol*, C2H5ÓH |
24.3 |
1.73 |
Nitrobenzen*, C6H5NO2 |
34.8 |
4.03 |
DMSO**, (CH,)2SO |
46,6 |
3,90 |
Formamid*, HC(0)NH2 |
109,5 |
1,51 |
Ciekły amoniak*, Nil, |
16,9 |
1,47 |
Woda* |
78.4 |
1.83 |
IDebye (ID). ID = 3.338-10'' C-m: "rozpuszczalniki sohvatuiace:
**l)MSO - dimetylosulfotlcnek