d) do kompetencji rady gminy należy w korku uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego i dokonywania w nim zmian. Uchwala podlega ogłoszeniu. Plan jest dostępny dla każdego. Prowadzi się rejestry zaktualizowanych planów.
W związku z uchwaleniem planów lub ich - zmianą właściciele lub użytkownicy mogą ponieść szkody lub zyskać na skutek wzrostu jej wartości. Można żądać od gminy odszkodowania. W razie zyskania, wówczas w drodze adm. ustalana jest jednorazowa opłata przy zbyciu nieruchomości.
Decyzje dotyczące ustalenia warunków zabudowy j zagospodarowania terenu przesądzają o sposobie korzystania Z konkretnej nieruchomości przez właściciela (użytkownika). Są to swoiste decyzje adm, bo odnoszące się do rzeczy, które konkretyzują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Wydaje je wójt, burmistrz, prezydent miasta. Wyjątkowo wojewoda dla terenów zamkniętych lub dyrektor urzędu morskiego, gdy dotyczą wód wewnętrznych i morza terytorialnego.
W razie braku planu miejscowego przy wydawaniu ww. decyzji współdziałają określone organy.
Nie można w zasadzie wydać decyzji negatywnej, jeżeli zamierzenia wnioskodawców nie są sprzeczne z przepisami prawa i ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Omawiana ustawa wypowiada się też w sprawie wygasania decyzji o warunkach zabudowy oraz ustanawia kryteria ważności. Np. gdy inny wnioskodawca uzyskał zezwolenie na budowę.
Prawo odmowy środowiska przewiduje szczególne postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko również przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu.
2. Podstawowe instytucje prawa budowlanego
Ustawa z 7.07.1994 r. Prawo budowlane
Prawo budowlane jest gałęzią materialnego prawa adm., zawiera jednak postanowienia należące do innych działów niż prawo adm oraz reguluje także procedurę. Ma też związek z prawem cywilnym wkraczając w rzeczowe prawa właściciela nieruchomości poprzez ograniczenie jego swobody dysponowania prawem własności. Jest również powiązane z innymi dziedzinami prawa adm., np. dot. ochrony środowiska. Przepisy prawa budowlanego zawierają nakazy i zakazy typu policyjnego. podyktowane interesem ogólnym, ładem i bezpieczeństwem, regulującym różne zagadnienia.
Obowiązuje zasada wolności budowlanej wynikająca z konstytucyjnego prawa własności. Ingerencja władcza tylko w sytuacjach przewidzianych przez Prawo budowlane.
Prawo budowlane określa też prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego. \VyIicza, więc przykładowo: inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta, kierownika robót, organy adm. architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego. Ci ostatni występują w roli władczej.
Prawo budowlane nie normuje stosunków cywilno-prawnych między uczestnikami procesu budowlanego.
Z_ądania_ądm..jąrcju^ wykonują:
-starosta,
-wojewoda
-Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Organami nadzoru budowlanego są:
-powiatowy inspektor nadzoru budowlanego,
-wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego,
-Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Terenowe organy nadzoru budowlanego zostały włączone do tzw. adm. zespolonej. Ich status normują przepisy ustawy o samorządzie powiatowym i ustawy o adm. rządowej w województwie z 1998 r.
Organy te pełnią funkcje kontrolne i nadzorcze. Np. wydają decyzje o rozbiórce obiektu.
Prawo budowlane określa, kiedy wymagane jest pozwolenie na budowę, a kiedy zgłoszenie. Obowiązuje przedłożenie projektu (przy pozwoleniu) oraz dowodu potwierdzającego dysponowanie, nieruchomością.
Prawo budowlane reguluje też: