- dawne prawo - umieszczane na początku testamentu,
określona formułka słowna, np. „Titus niech będzie dziedzicem”
- prawo klasyczne - umieszczane na początku testamentu,
jakiekolwiek słowa dające do zrozumienia kto ma być dziedzicem
- prawo Doklasyczne - dowolna kolejność i sformułowanie
- mógł powołać 1 dziedzica
- mógł powołać więcej dziedziców
- przyznawał im określony udział w spadku wyrażony w uncjach,
przy założeniu że cały spadek składa się z 12 uncji
- przyznawał im konkretne rzeczy, np. nieruchomości,
było to sprzeczne z zasadą per universitatem, w wyniku życzliwej interpretacji
wartość testowanych przedmiotów wyrażano w uncjach
- jeśli nie dokonał wyraźnego podziału, spadek dzielony był po równo
- mógł powołać dziedzica warunkowego
- otrzymywał spadek, jeśli złożył zobowiązanie stypulacyjne,
że zwróci go jeśli nie dotrzyma określonego warunku, np. nie wyzwoli danego niewolnika
- mógł powołać dziedzica podstawionego
- substitudo vulgaris - podstawienie pospolite
- ustanawiano substytucję
na wypadek gdyby dziedzic nie mógł albo nie chciał przyjąć spadku np. „Titus niech będzie dziedzicem.
Jeżeli Titus nie będzie, niech dziedzicem będzie Maevius”
- subsdtutio pupilaris - podstawienie pupilame
- ojciec ustanawiał dziedzicem niedojrzałe dziecko
- mógł zdecydować kto będzie jego dziedzicem,
jeśli zmarłoby przed osiągnięciem dojrzałości
- substitio pupilaris traci moc po osiągnięciu dojrzałości przez dziecko
- substitudo quasi pupilaris - j.w., dotyczyło chorych umysłowo
- traciło moc po wyzdrowieniu chorego dalsze postanowienia
- wydziedziczenia ($. 159)
- legaty ($. 162)
- wyzwolenie niewolników
- powołanie opiekunów dla niedojrzałych i kobiet
- inne polecenia
warunki skuteczności
- testamentom factio activa zdolność do sporządzenia testamentu
- obywatel rzymski, sui iuris, wolny
- pełna zdolność do czynności prawnych