25800

wykład #3    14.12.2005

Czapeczka korzeniowa

■    Komórki czapeczki korzeniowej ulegają apoptozie (nie jest to zniszczenie mechaniczne, jak pierwotnie sądzono).

■    Wszystkie komórki czapeczki posiadają skrobię statolitową.

■    Zaledwie 2-3 komórki w części centralnej czapeczki mają istotny wpływ na reakcję grawitropijną. Pozostałe komórki tylko wzmacniają sygnały.

■    Korzenie boczne są niewrażliwe na grawitację (rosną w bok od korzenia głównego). Czynnikiem modyfikującym to zjawisko jest światło. Gdy światła brakuje, korzenie rosną płasko; gdy jest światło - wzrost pod kątem GSA (jest to kąt odpowiedzi grawitropijnej specyficzny dla gatunku).

■    W czapeczkach korzeni bocznych amyloplasty statolitowe są skupione w pobliżu jądra komórkowego (a nie na dnie komórki, jak jest to w czapeczce korzenia gównego).

Wpływ pola elektrycznego na korzeń

■    Poprzeczne pole elektryczne powoduje wyginanie się korzenia (przeważnie w kierunku anody).

■    Pierwszą reakcją na pole elektryczne jest przesunięcie się jądra i statołitów w stronę anody.

■    W polu elektrycznym występuje także asymetria podziałów merystemu (co prowadzi do acentryczności walca osiowego; nie ma to jednak nic wspólnego z reakcją wygięciową, która realizowana jest w strefie elongacyjnej.

Rola mikrotubul i szkieletu tubulinowego

>    Mikrotubule są najgrubszymi (do 25 nm) włóknami białkowymi; są puste w środku. Jedną miktotubulę tworzy 13 protofilamcntów zbudowanych z heterodimerów tubuliny. Heterodimery odkładane są po helisie. Helisa posiada koniec A (+) i D (-).

>    Mikrotubule powstają jako struktury polarne (ponieważ polanie są heterodimery; a(-);

P(+))-

>    Cytoszkielet tubulinowy można stabilizować przy pomocy ta\olu (preparat uzyskiwany z cisu; głownie z koiy). Taxol blokuje podziały komórkowe, co jest wykorzystywane w leczeniu nowotworów (np. raka piersi).

>    Kolchicyna blokuje polimeryzację mikrotubul; dzięki kolchicynie można uzyskać komórki poliploidalne (chromosomy nie rozchodzą się w trakcie podziału). Kolcliicyna pochodzi od Colchicum autumme (ziemowit jesienny; kwiat podobny do krokusa; śmiertelnie trujący; krowy go nie jedzą).

>    y-tubulina to forma tubuliny występująca w MTOC, układająca się w stniktury przypominające z wyglądu sprężynkę, y-tubulina daje początek nowym mikrotubulom.

>    Protofilamenty mogą być składane w płaszczyznę, która następnie zwija się w rurkę (sposób częsty w układach wieloelementowych jak dublety w wiciach lub triplety w centriolach). Należy pamiętać, że jedynie zwierzęta i glony (poza krasnorostami) posiadają centriole).

>    Mikrotubula określonej długości jest zbudowana ze stale wymieniających się heterodimerów (ciągła polimeryzacja i depolimeryzacja). Mikrotubule mogą ulegać wydłużaniu lub skracaniu.

>    Polimeryzacja polega na przyłączaniu heterodimerów związanych z GTP (guanozynotrójfosforan). Na szczycie mikrotubuli znajduje się „czapeczka” GTP; jeśli w

2