wykład #4 21.12.2005
■ Mikrotubule wrzeciona cytokinetycznego zdają się być niezbędne do przemieszczania pęcherzyków AG (wypełnionych pektynami) do płaszczyzny podziału, gdzie tworzy się pektynowa przegroda pierwotna.
■ Najnowsze badania obalają jednak ten pożałowania godny mit ©, bo zniszczenie mikrotubul wrzeciona cytokinetycznego nie powoduje zahamowania tworzenia się przegrody.
■ Wrzeciono cytokinetyczne posiada inną odporność i właściwości niż wrzeciono kariokinetyczne (odpowiadają za to białka z grupy MAP).
■ Cy tokineza może zachodzić na trzech drogach:
1) Gdy wrzeciono kariokinetyczne nie rozpadnie się, tylko zmieni nieco kształt (tzw. fragmoplast); przegroda pierwotna rośnie centyfugalnie (odśrodkowo).
2) Gdy wrzeciono kariokinetyczne nie rozpadnie się, ale nie zmieni nawet swego kształtu; przegroda pierwotna rośnie centrypetalnie (dośrodkowo).
3) Gdy wrzeciono kariokinetyczne rozpadnie się, a mikrotubule ustawią się równolegle do płaszczyzny podziału (tzw. fikoplast); jądra komórkowe zbliżają się do siebie, ale nie wiem, w którą stronę następuje wzrost przegrody pierwotnej.
Cytoszkielet tubulingwy kgrtykalny
> Ułożony jest on tuż pod plazmalemmą; mikrotubule są często połączone z błoną za pomocą transbłonowych łączników.
> Cytoszkielet kortykalny jest najlepiej widoczny w czasie interfazy; układ mikrotubul jest często wysoce uporządkowany (są ułożone równolegle do siebie).
> Układ mikrotubul kortykalnych wskazuje oś polamości komórki (jest do niej prostopadły).
Polarność komórki
■ Roślina może kontrolować polarność komórek regulując stężenie hormonów roślinnych (drobnocząsteczkowych); można to udowodnić przedstawiając choćby doświadczenie wykonane na hypokotylu owsa.
a) układ mikrotubul poziomy (więc oś polamości pionowa) - gdy traktujemy komórki gibereliną GA3 (promocja wydłużania).
b) układ mikrotubul pionowy (przebudowa o 90°) - gdy potraktujemy komórki etylenem
Mikrotubule kortykalne, a układ mikrofihrylli w ścianie.
■ Na merystemach apikalnych, w komórkach rosnących izometrycznie (równomiernie we wszystkie strony), układ mikrotubul kortykalnych jest sieciowy (nieuporządkowany); również sieciowy jest układ mikrofibrylli celulozowych ściany.
■ Intrususcepcja wzrost poprzez rozciąganie turgorowe (np. wzrost ścian pierwotnych w komórkach rosnących izometrycznie.
2