27025

Stromatolity-striiktury biosedymentacyjnezłożone z ceinkich warstw węglanu wapnia wytrąconwego z wody morskiej w wyniku procesów życiowych cyjanobakterii;najs. występujące w osadacli archaiku mają 3,5G lat,są najsatrszym śladem życia na Ziemi(ą)Kontynenty-powstanie superkontynentu Rodinii-l,4Glat temu;platformy

prekambryjskie:kandadyjska,wsch-europ,brazil, syberyjska, chi ńska, dekańska,afrykań,austalij,antark tyczna @Hydrosfera(a>C)cean-woda pochodzi z płaszcza-wulkanizm-odgazowanie płaszcza-para wodna.skrapl.w atmosf.-intensywne deszcze-gromadzenia się na pow.Ziemi;obecna ilość H2O-l,37*10do9tejkm3;max objęt.H20 z bazaltów 0,25*19do9tejkm3;żródłem mogą być również kometyjpierwotny ocean rozwarstwiony nargrobą i anoksyczną warstwę i cienka,stabo natleniona górną warstwejw archaiku słaby upwelling;zasolenie istniało we wczesnym etapie jego rozwoju;dominujące jony:Na.Mg.Cl,mniej Ca,Si,K,0,C02,;dowody geolog.:poduszkowe lawy,głębokomorskie osady w pasach zieleńców, BIFy,stromatolity(a>

Prekambr Europy: platforma wschodnioeurp.,tarcza bałtycka (Fenoskandia),t.ukraińska;granice platformy:W strefa uskokowa T-T(Tornquit-Teisseyre),N Góry Norweskie,na W od Uralu, na N od M.Kaspijskiego i Czarnego, E Karpatry;w Polsce:blok Gór Sowich,gór izerskich,masyw snieznika,gory bystrzyckie,orlickie,okolice Niemczy; róznwe odmiany gnejsów, amfibolity, łupki krystal., silnie zmetamorficowane skały(2>

Ewolucja Atmosfery,

lPierwsza (pierwot na )atmosf.-początek w akrecji Ziemi, skład: H2,He;Ziemia nie miała wyodrębnionego jądra,brak poła mangetycznego,które odciąga wiatr słoneczny-gazy w kosmos 2I)ruga(wtórna)atmosfera-tworzy się po wyodrębnieniu jądra Ziemi w procesie wulkanicznego odgazowania,skład gazwoy:H20,C02(100razy wiecej niż dziś),amoniak,metan;nie zawierała wolnego 02,dowód geol.atm.beztlen.-U02(unaninit),Fe2S nietrwale w obecności 02(skały starsze niż 2,3G lat)

3Atmosfcra staje się tlenowa:produkcja tlenu w fotolizie,02-l-2%dzis.poziomu;mogł powstać ekran ozonowy/fotosynteza-gł.żródlo 02@

Cechy atmosfery prekambryj.-do ok4G gęsta,nieprzezroczystafdużo pary wodenj,C02,metanu);do3,lG nieznacznie redukcyjna;od2-7-2-5G słabo tleniona,od2,l-2Gszybki wzrost 02;odl,7G istnieje ekran ozonowy;od IG niska zawartość 02;od 0,7G staje się przejrzysta; Podziakegzosfera >400km,termosfera300km,mezosfera50,strato40,tropol0@

Najstarsze dowody życia na Z.atrybuty żywych organizmów:zdolność do metabolizmu,do metab.samoregulacji,metab.samoreplikacji;zbudz komórek;skł.chem.C,H.O,N,;mają poi i meryDNA< RN A, zawierają H20; Archaea-bezjądrowe drobnoutroje wytwarzające Ch4,Bacteria-organizmy wytwarzające 02,Eucarya-mają cliromosomy zebrane w jądrze@

Geolog.dou ody życia:stromatolity,skamieniałości komórkowe,izotopowy skłąd węgla w kerogenie@Zapis biotyczny archaiku:Ishua fm(3,8G),Czerty Apex i czery z S Afryki, stromatolity(3,5G)@

Biota proterozoiczna,dowody:częste stromatolity,komórki eukariotów.akritrchy,

(1 komórk.glony),skamieniałości śladowe,skamieniałości ediakarańskie@