27293

KRYSTYNA REMBOWSKA

PERSPEKTYWY BADAŃ GEOGRAFICZNYCH W ŚWIETLE DIALEKTYCZNEJ KONCEPCJI RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNO-KULTUROWEJ

Przestrzeń jest rezultatem działalności ludzkiej i jednocześnie miejscem ludzi oraz ich wytworów powstałych w procesie uzewnętrzniania. Jest wreszcie obiektywizacją tego co duchowe w społeczeństwie, (jego kultury)

Wytwarzaiue przestrzeni jest pełnym sprzeczności procesem społecznym warunkowanym przez różnorodne czynniki spoi-kult I przyrodnicze. O kształcie przestrzeni decydują zarówno warunki środowiska naturalnego, sposoby produkcji, systemy władzy jak i modele świata danego społeczeństwa czy grupy kulturowej.

Krajobraz kulturowy można interpretować jako wytwór subiektywnego działania, który obiektywizuje się w doświadczeniu jednostek, staje się wytworem uprzedmiotawiąjącym system wartości i norm kulturowych grup społecznych trwa w czasie określając środowisko życia ludzi na nim żyjących, którzy percypują go pizez okulary swej kultury i dla których stanowi on istotny element identyfikacji kulturowej.

Istotne wydaje się zrozumienie procesu konstruowania kr ajobrazów przez konkretne grupy terytorialne, kulturowe i społeczne, zbadanie wpływu różnych systemów symbolicznych, takich jak religia, wiedza ideologia czy systemów instytucjonalnych (władzy, organizacji gospodaiki, obyczajowości) na kształtowanie krajobrazu.. Ważny dla badań geograficznych jest również temat wpływu krajobrazu na ludzi, ich zachowania nastroje, jak również sposoby użytkowania krajobrazu przez różne grupy społeczne (np. bogatych i bidnych). zawodowe i terytorialne oraz różne systemy władzy.

DOBIESŁAW JĘDRZEJCZYK

KRAJOBRAZ KULTUROWY JAKO METAFORA BYTU

Krajobr. Kult. Zgodnie z koncepcją szkoły Sauera (1928) jest syntezą miejsca człowieka w środowisku geogr. Krajobr. To przede wszystkim zaspół współdziałania sił przyrody oraz działalności społeczności ludzkich wTaz z całym bogactwem uwarunkowań kulturowych.

To człowiek przypisuje zjawiskom przyrody pewne znaczenie i niezależnie od realiów przyswaja czy też stygmatyzuje krajobr.

Krajobr. Kult. Jako siu Genesis przestrzeń wyobrażona staje się rodzajem pamięci społeczeństwu. Z tego względu jest ważnym czyrmikiem zakorzenienia w przestrzeni, kształtowania symbolicznych wyobrażeń o własnej grupie narodowej czy etnicznej. (Tuan 1979)

KRAJOBR WŁOSKI zajmuje szczególne miejsce w kult. Europejskiej. Od stuleci fascynuje nie tylko zmysłową modą, liannorua między arcliitekturą, naturą, lecz także szczególnym wymiarem życia duchowego. Ta duchowość krajobr . Włoskiego powszeclmie uchodzi za istotę tego. co można nazwać kultiuową tożsamością Europy. W Włoszech bowiem krzyżowały się różne prądy filozoficzne i artystyczne, etyczne i religijne, mtegrujące świat antyczny ze światem judeoclirześcijańskim, świat muzułmański ze światem katolickim i protestanckim. Ich syntezą, tak materialną jak i duchową jest właśnie krajobraz kulturowy Półwyspu Apenińskego.

Pejzaż w prozie Herlinga-Grudzińskiego nie tylko ..jest i zachwyca” ale przede wszystkim „coś” znaczy i „coś" symbolizuje.

Irmyrni słowy w opisie pejzażu jest coś czego rue ma w samym pejzażu, co jest jedynie własnością widzenia tego. kto parzy.