27424

Ustalenie stanu faktycznego jest to zespół czynności zmierzający do ustalenia stanu rzeczy, rzeczywistości, faktów istotnych dla podjęcia określonej decyzji: jak faktycznie było, co się zdarzyło (czy ktoś naruszył czyjąś własność, czy miało miejsce zniesławienie, czy umyślnie itd.) Zasada prawdy obiektywnej ma podstawowe znaczenie; postuluje ustalenie takiego stanu faktycznego, który był zgodny z prawdą - taki. jaki był w istocie (sąd musi tak ustalić).

Aby tego dokonać należy przeprowadzić postępowanie dowodowe, w Polsce polegające na swobodnej ocenie dowodów.

Zasada swobodnej oceny dowodów - wskazuje, iż dowody mają taką wartość w ustaleniu stanu faktycznego, jaką określi im sąd (ustaw wartość dowodów wg swojego punktu widzenia; wszystko zależy od subiektywnej oceny sądu)

W opozycji do niej jest zasada legalnej oceny dowodów.

Zasada legalnej oceny dowodów - dowody mają taką wartość dla stron i sędziego, jaką określi im prawo (w ustaleniu stanu faktycznego), np. dokument poświadczony notarialnie ma większą wartość niż dowód z dokumentu urzędowego.

Trzy odstępstwa od zasady swobodnej oceny dowodów:

1    Domniemania prawne

2    Fikcje prawne

3    Zakaz korzystania z określonych informacji

Domniemania prawne:

a Materialne b Formalne c Wzruszalnc (obalane) d Niewzruszalne (nicobalalne)

Domniemanie materialne - obowiązek uznania faktu A za udowodniony, jeśli spełnia dwa warunki:

1    Zostało udowodnienie istnienie faktu B

2    Między B i A istnieją związki przyczynowe, np. domniemanie ojcostwa dziecka w trakcie trwania małżeństwa: B - urodzenie dziecka w trakcie trwania małżeństwa, A -ojcem dziecka jest mąż matki dziecka

Domniemanie formalne - obowiązek uznania faktu A za udowodniony, dopóki nie okaże się, że jest inaczej (sąd musi tak uznać), np. domniemanie niewinności oskarżonego (jest on niewinny, dopóki nie udowodni się mu winy), domniemanie dobrej wiary ksiąg wieczystych, domniemanie dobrej wiary posiadacza samoistnego (posiada w dobrej wierze, nie wie że dana rzecz jest kradziona)

Domniemanie wzruszalne - można przeprowadzić przeciwdowód.