o Lex Voconia (169 pne):
■ Zakazywała obywatelom należącym do pierwszego cenzusu majątkowego (najzamożniejsi), czyli osobom, których dobra przekraczały wartością 100 000 asów, ustanawiania swoja spadkobierczynią kobiety zapisobiercy nie mogą otrzymać więcej jak spadkobiercy, mogą otrzymać maksymalnie połowę; była ta ustawa jednak ograniczona podmiotowo - tylko jedna klasa;
■ Wszystkich obowiązywał zakaz zostawiania jej więcej, niż połowę spadku
■ Uzależniała możliwość nabycia legatu od jego wartości, która nie powinna przekraczać udziało spadkobierców
o Lex Falcidia (40-49 pne wprowadzono, obowiązuje do justyniana) - kwarta falcydyjska -część która przypada spadkobiercom nie może być mniejsza jak J4 czystej masy spadku, w każdym przypadku gwarantowała, że dziedzice otrzymają co najmniej była najbardziej efektywna z tych dotąd. Lex Falcidia nie podlegały jednak fideikomisy. Więc rozwiązanie to znowu było nie do końca efektywne, o Senatus consultum Pagesianum (72? Ne) - kwarta pegazjańska - analogiczna do ustawy falcydyjskiej, ale rozciąga te ograniczenia na fideikomisy.
Interpretacja testamentu
• Verba
• Voluntas
• Causa curiana - Czy jeśli z dosłownym brzmieniem testamentu można go uznać za nieważny, ale wiemy, ze można uznać rozwiązanie skuteczne, odpowiadające woli zmarłego, to co wybrać? Przełom causa curiana polega na tym, że wybrano pierwszy raz rozwiązane, które negowało dosłowne brzmienie, a uwzględniało wolę zmarłego.
• Dykretywy interpretacyjne - interpretacja testamentu - favor testament
o Plus nuncupatum, minus scriptum - więcej powiedziano, niż napisano; jeśli mamy testament, a nie wynika z niego pełen obraz rozporządzenia, to w drodze interpretacji można dodać coś, rekonstruując treść testamentu. Tzw. uzupełniająca wykładnia testamentu; W Polsce nie ma takiej wykładni, w Niemczech owszem o Falsa causa non nocet - fałszywa przyczyna nie szkodzi; błąd, co do intencji, określonej w dyspozycji testamentowej nie wpływa na skuteczność tej dyspozycji testamentowej, jeśli spadkodawca faktycznie chciał ją sporządzić o Falsa demonstratio non nocet - błędne oznaczenie nie szkodzi; w Rzymie nie było teorii oświadczenia woli, ale było przeświadczenie o szacunku dla wewnętrznej intecji o Reguły interpretacji, które można stosować w drodze interpretacji woli zmarłego
• Intepretacja tesmtanetu - obiektywne reguły wykładni (favor)
o Wątpliwość co do brzmienia testamentu, której nie można usunąć rekonstruując wolę zmarłego. Obiektywne reguły wykładnie - rozsądna treść, w przypadku niemożności rekonstrukcji woli zmarłego.
o Kazus: sporządzony jest testament, jest dówch spadkobierców, jednego w 2/3 jednego w 1/3. Moja żona jako spadkobierca ma otrzymać taką część majątku spadkowego, jaką otrzymał dziedzic. Pytanie, ile?