31856

•    2) nowomiejska 1580 Ius culmense emendatum - stosowana w sądzie asesorskim i Trybunale Koronnym dla spraw z Prus Królewskich

•    3) toruńska-gdańska 1594 Ius culmense revisum ■ Oanziger Culm)

1 Dalszy rozwój prawa miejskiego:

-> Pouczenia i ortyle

•    miasta matki zwracały się nimi do miast filialnych - np. pouczenia dla Wrocławia wydane przez Magdeburg 1261 i 1295 r.

•    odwoływanie się do sądów miast macierzystych jako do sądów wyższej instancji przez sądy miejskie w sprawach skomplikowanych i wątpliwych - charakter precedensów

•    w połowie XIV w. utworzenie sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku krakowskim i królewskiego sądu komisarskiego sześciu miast, które miały kompetencje wydawania ortyli -> próba zapobieżenia praktyki odwoływania się do Magdeburga przez Kazimierza Wielkiego

-> Wilkierze i statuty cechowe

•    wilkierze - ustawy regulujące sprawy wewnętrzne miast - wydawał je właściciel miasta: król, szlachcic, duchowny, stopniowo same rady miejskie

•    statuty cechowe wydawała rada miejska dla cechów

•    -> oba rodzaje aktów musiały być potwierdzane przez właściciela miasta

•    od XVI w. coraz częstsza praktyka ingerencji właścicieli w sprawy miejskie (szczeg. aktywność miast pruskich)

•    zbiory (Kodeks Baltazara Behema 1505 r.)

e pojawił się nawet pomysł kodyfikacji prawa miejskiego w Polsce:

•    1527 r. Sigismundina - Maciej Śliwnicki z inicjatywy Jana Łaskiego za wiedzą Zygmunta Starego - oparty na prawie rzymskim i częściowo kanonicznym, miał zastąpić prawo niemieckie stosowane w miastach i wsiach

•    Projekt oparty był na prawie rzymskim i kanonicznym, miał znieść prawo niemieckie, posiłkowo miał być stosowany również do szlachty, ostatecznie odrzucony, bo szlachta się sprzeciwiła, argumentując, że pomija prawo niemieckie.

1 Księgi sądowe i inne dzieła prawnicze:

•    Księgi sądowe:

•    1) Acta consularia - księga radziecka - wpisy aktów normatywnych, administracyjnych i sądowych

•    2) Acta scabinalia - księga ławnicza - wpisy spraw sądowych spornych i niespornych; czasem wyodrębniono z nich księgi karne (księgi czarne, smolne)

•    3) Księgi sądów wyższych prawa niemieckiego i leńskiego

•    4) Księgi przyjęć do prawa miejskiego, księgi cechów, księgi urzędników miejskich

•    dzieła prawnicze:

1)    Jan Cervus Tucholczyk 1531 Farrago actionum juris Magdeburgensis - prawo prywatne, oparty na Statucie Łaskiego

2)    Jan Cerasinus Kirstein 1557 - głównie prawo prywatne i procesowe

•    3) Bartłomiej Groicki, podwójci krakowski, pisarz sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku krakowskim, prawo polskie a nie niemieckie, pisał wyłącznie po polsku, jego dzieła stosowano w miastach i na wsiach:

•    1558 „Artykuły prawa magdeburskiego"

•    1559 „Porządek sądów i praw miejskich"

•    1559 „Postępek z praw cesarskich" (Constitutio Criminalis Carolina z 1532 r.)

•    1567 „Tytuły prawa magdeburskiego"