71648

Ius cognes - ius dispositivuni

Przepisy o charakterze iuris cogentis są przepisami bezwzględnie stosowanymi. W sytuacjach unormowanych w przepisach iuris cogentis podmioty prawa nie maia żadnei możliwości wyboru sposobu zachowania się, muszą zachować się tak, jak nakazuje przepisy (pod rygorem poniesienia ujemnych skutków prawnych). (Np. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba pozostająca w związku małżeńskim.)

Przepisy o charakterze iuris dispositivi pozostawiała podmiotom prawa swobodę kształtowania własnego zachowania i wzajemnych stosunków. Znajdują zastosowanie, gdy:

-    dany podmiot albo strony stosunku prawego same czegoś w danym zakresie nie postanowiły

-    ich postanowienia mają tylko częściowy charakter

-    strony w danej kwestii, nawet już po zawarciu umowy, w drodze porozumienia me zdołały osiągnąć zgody

Przepisy zostały ustanowione właśnie z myślą o tego rodzaju sytuacjach, w których mimo braku oświadczenia woli stron trzeba wydać orzeczenie czy rozstrzygnąć spór istniejący między stronami. (Np. W braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny, jak współdłużnik solidarny.)