31946

w dalszej kolejności. Natomiast system redukcji pozwala uwzględnić w pewnej mierze interesy wszystkich uprawnionych.

Prawo polskie nie zawiera jakiejś nadrzędnej reguły, która by kazała w sytuacjach prawnie nieuregulowanych stosować system preferencji albo system redukcji. NaleZy wobec tego przyjąć, Ze problem kolizji praw podmiotowych powinien wówczas rozstrzygnąć konkretny organ kierując się ogólnymi przesłankami aksjologicznymi, jakie leżą u podstaw polskiego systemu prawnego.

Rozdział V. Przedmioty stosunku cywilnoprawnego (!) Rzeczy I Pojęcie

Prawodawca unormował problematykę w części ogólnej prawa cywilnego (art. 44-55 KC)

1. Cechy konstytutywne

Na pojęcie rzeczy składają się dwie cechy : materialny ich charakter i wyodrębnienie z przyrody. Reczami w znaczeniu polskiego prawa cywilnego są tylko istniejące części przyrody, które występują w stanie pierwotnym lub przetworzonym - bez względu na to, czy mają jakąś wartość majątkową. Pojęcie rzeczy obejmuje także dobra niematerialne.

W szczególności tylko przedmioty materialne mogą być bowiem posiadane w sposób powszechnie widoczny. Z kolei wyodrębnienie z przyrody jest niezbędną przesłanką tego, aby rzeczy mogły funkcjonować w obrocie cywilnoprawnym.

2. wyłączenia

Ponadto wyodrębnione przedmioty materialne mogą być wyjęte z obrotu cywilnoprawnego ze względów moralnych lub w interesie publicznym. Z tych właśnie przyczyn nie są rzeczami zwłoki oraz odłączone od ciała ludzkiego komórki, tkanki i narządy, w tym i krew.

Niewątpliwie swoistymi cechami wyróżniają się zwierzęta jako istoty żyjące, zdolne nie tylko do poruszania się, ale i do odczuwania cierpienia fizycznego i psychicznego oraz przyjemności i przywiązania. Normy odnoszące się do rzeczy powinny być zatem stosowane do zwierząt tylko odpowiednio-z uwzględnieniem ich odrębnej natury.

Postulat ten zrealizowała ustawa o ochronie zwierząt stwierdzając, Ze „zwierzę jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą". Jednakże zarazem zastrzeżono, Ze w sprawach w ustawie tej nieuregulowanych do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy. Natomiast ograniczeniu ulega wykonywanie uprawnień właścicielskich wobec zwierząt - w szczególności poprzez ustanowienie zakazu okrutnego ich traktowania lub rażącego zaniedbywania.

Z kolei rzeczy stanowiące dobra kultury nie tracą charakteru prawnego rzeczy, mimo daleko idących ograniczeń praw właścicielskich, przewidzianych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.