32600

Wirusy

Odtwarzalne cząstki z pogranicza organizmów żywych zbudowane z jednego rodzaju kwasu nukleinowego (DNA, rzadziej RN A) otoczonego ochronnym płaszczem ochronnym (kapsydem). Jego replikowanie (namnażanie) może zachodzić wyłącznie w żywej komórce gospodarza. Są więc bezwzględnym pasożytem bytującym w zwierzętach, roślinach i drobnoustrojach (fagi).

Znaczenie wirusów w biotechnologii sprowadza się do trzech aspektów:

mogą być namnażanie w procesach biotechnologicznych w celu wytworzenia szczepionek dla ludzi oraz zwierząt

- powodują trudne do zwalczenia infekcje w procesach biotechnologicznych wykorzystywane są w inżynierii genetycznej do konstruowania tzw. wektorów służących w transgenice do wprowadzenie obcego genu do komórki biorcy

Bakterie

W obrębie bakterii występują bakterie gramdodatnie oraz gramujemne. Różnica między tymi grupami bakterii sprowadza się do odmiennej budowy błon komórkowych. Zdecydowana większość bakterii o znaczeniu przemysłowym to gatunki gramdodatnie.

Bakterie kwasu mlekowego (Lactobacillus, Streptococciis). Ich bioteclinologiczne znaczenie wynika ze zdolności do beztlenowego metabolizmu cukrów z wytwarzaniem kwasu mlekowego jako końcowego produktu fermentacji. Ta cecha wykorzystywana jest w przemyśle mleczarskim (fermentowane napoje mleczne, sety), w produkcji fermentowanych przypraw spożywczych, przy kiszeniu żywności pochodzenia roślinnego, przygotowywaniu niektórych przetworów mięsnych, produkcji kiszonek paszowych, otrzymywaniu czystego kwasu mlekowego oraz niektórych polisacharydów. Bakterie kwasu mlekowego wykazują też aktywność proteolityczną, co przyczynia się do częściowej degradacji białek w produktach mlecznych i ułatwia procesy trawienia.

Grupa tzw. bakterii pr/etrwalnikujących (Bacillus, Clostridium) posiada zdolność do syntezy licznych enzymów znajdujących zastosowanie przemysłowe (rozkładających węglowodany), a także antybiotyków i insektycydów.

Promieniowce, bakterie tworzące twory wielokomórkowe (Streptomyces) mają zdolność do biosyntezy substancji o właściwościach antybiotycznycli

Bakterie fermentacji alkoholowej. Bakterie beztlenowe (Zymomonas mobilis) zdolne do rozkładu cukrów oraz produkcji etanolu Bakterie wyizolowano z fermentującego soku agawy.

Bakterie metylotroficme. Opisane przy poszukiwaniach tanich surowców do produkcji białka paszowego jednokomórkowców (single-cell protein, SCP). Syntetyzują metanol i formaldehyd.

Bakterie metanogcnnc (najczęściej mieszanina kilku gatunków bakterii). Przekształcają związki organiczne do metanu i C02.

Bakteria Escheria coli. (gramujemna) Najlepiej zbadany organizm jednokomórkowy. Bakteria stała się obiektem przemysłowego wykorzystania w tzw. nowoczesnej biotechnologii i po manipulacjach genetycznych jest w stanie syntetyzować szereg związków, w tym o działaniu antybiotycznym (acylaza penicylinowa, kwas L-asparaginowy).

Grzyby

Organizmy cudzożywne jedno- i wielokomórkowe o bardziej, niż bakterie, złożonej budowie komórek.

Drożdże fermentacji etanolowej (Saccharomyces). Rozwój zachodzi zarówno w warunkach tlenowych, jak i beztlenowych

2