3281

Stan systemu przed 01.01.1999r.

W chwili obecnej dla znacznej części naszego społeczeństwa obowiązuje system ubezpieczeń społecznych o charakterze mieszanym, czyli repartycyjno - kapitałowym.

System emerytalny w Polsce do 1 stycznia 1999 roku był systemem repartycyjnym, który funkcjonował na zasadzie redystrybucji. Składki odprowadzane przez pracodawcę finansowały wypłatę świadczeń dla obecnych emerytów i rencistów.¹

„Jednak potrącone kwoty tylko pozornie wpływały na wysokość przyszłej emerytury osoby, która płaciła składkę. Ponieważ średnia życia przeciętnego    Polaka

w ostatnich latach wzrosła, zwiększyła się również w konsekwencji liczba osób, którym należały się świadczenia emerytalne. Kwota zebrana przez ZUS dzielona była na coraz więcej części, zatem wysokość emerytur malała".²

Państwo chcąc ochronić emerytów przed spadkiem ich uposażenia podwyższało składki na ubezpieczenie społeczne. Do dziś należą one do najwyższych w Europie.

Jeszcze na początku 1981 roku wysokość składki na ZUS wynosiła 25% zarobków (przy przyroście naturalnym 342 tys. osób rocznie). W 1988 roku składka wynosiła już 38%, ale i to okazało się za mało, bowiem przyrost    naturalny    spadł    do    157    tys.

W następnych latach składka ZUS wynosiła już 45% i także uważano, że jest niewystarczająca. Gdyby ówczesny system utrzymał się do roku 2020, składka sięgnęłaby 70% naszych zarobków, a każda zatrudniona osoba statystycznie utrzymywałaby 1,76 emeryta, gdzie na przykład w 1972 roku na jednego emeryta pracowało 5 osób, w 1981 roku 3,5 osoby, a w 1992 roku 2 osoby.³

Oczywiście nie można podwyższyć składek do takiej wysokości, ponieważ koszt utrzymania pracownika stałby się dla pracodawców absurdalnie wysoki. Państwo zmuszone zostało do dotowania emerytur z budżetu, do którego wpływają pieniądze przede wszystkim z podatków. Dla przeciętnego obywatela nie było nawet jasne, czy w składkach ZUS czy też w formie innego, ukrytego podatku odprowadza pieniądze.

„Na tę absurdalną sytuację nakładały się jeszcze tzw. stare, nowsze i najnowsze „portfele" emerytur, a zasady ich naliczania również były

2

1

   Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, zeszyt edukacyjny. Warszawa 2000. str.5

2

   K. Mich „KaZUS emerytalny". „Profil" nr 2 . luty 1999, str.20

3

   C Mech „Konieczność powstania funduszy emerytalnych". Centrum A. Smitha. Warszawa 1995 r.. str. 11