33345

nujący. „Mateusz spisał słowa Pańskie według hebrajskiego sposobu przedstawiania. Każdy bowiem przedstawiał je tak, jak potrafił”.

W takim przekładzie nic nie wskazuje na to, by pozostali ewangeliści korzystali z Mt.aram., lecz że każdy pisał na podstawie własnych źródeł. Zatem również ta teoria, która zresztą jest bardzo skomplikowana, nie rozwiązuje problemu synoptycznego.

3. Hipoteza dwóch źródeł.

S Ma ona obecnie najwięcej zwolenników wśród egzegetów protestanckich i katolickich. Została ona rozpowszechniona przez K. Lachmanna (zwolennikiem jej jest też J. Kudasiewicz). Hipoteza ta opiera się na twierdzeniu, że Mk powstała przed wszystkimi innymi Ewangeliami oraz że Mt i Łk opierali się zarówno na Ew.Mk, jak też na dostępnym im źródle (Quelle = <?), które było zbiorem mów Jezusa. Nie wyklucza się, że był to pierwotny tekst Mt napisany po aramejsku, a potem być może przetłumaczony na język grecki.

Mk Q

Mt Łk

Zawartość źródła Q reprezentuje materiał wspólny dla Mt i Łk, lecz nieobecny w Mk. Są to powiedzenia Jezusa, często dość groźne i surowe, pouczenia i wskazania prorockie. Raczej jest rzeczą niemożliwą, by Mt i Łk znali swe dzieła i od siebie korzystali, gdyż mają zupełnie inne Ewangelie Dzieciństwa, inne opisy objawień Jezusa zmartwychwstałego, są też różnice w Kazaniu na Górze i innych mowach (Łk = Kazanie na Równinie).

4. Hipoteza fragmentów spisanych

^ Zaproponował ia D.F. Schleiermacher, Według tej hipotezy. Ewangelie synoptyczne kształtowały się bardzo długo. W Kościele pierwotnym powoli spisywano słowa i czyny Jezusa, najpierw po aramejsku, a następnie po gr. Opisy te służyły jako pomoc dla kaznodziejów i katechetów. Z biegiem czasu rozwijały się one, były zbierane i łączone ze sobą często w sztuczny sposób, o czym świadczyłyby stwierdzenia w obecnych Ewangeliach takie jak: „W owym czasie", „potem”. Na koniec poszczególni ewangeliści na podstawie tych fragm. ułożyli swoje Ewangelie. Według tej hipotezy było, zatem kilka

etapów formowania się Ewangelii synoptycznych. Upraszczając nieco, można by tu wyliczyć 7 etapów:

1.    Tradycja ustna,

2.    Pierwsze fragmenty spisane ąramejskię i gr.

3.    Powstaje Mt aram. napisana przez samego apostoła Mateusza ok. 50 r. po Chr.. a potem przetłu-maczona naieŁ. grecki Syte .on pierwsza.p.rói?a systematyzacji.juLQy.chiragm.en.tPw..spisanych.Iza.: wierała pięć ksiaa. z których każda posiadała iedna mowę i iedna partie narracyjna, podobnie iak to mamy..Qbecnie..w..Łw.Mt..

4.    Po pewnym czasie powstał jeszcze inny zbiór, który nazwano źródłem uzupełniającym. gdyż zawierał to. czego jeszcze brakowało w pierwszej wersji Mt.; niektóre powiedzenia i przypowieści Jezusa.

5. Nastepnym.etap.em jestnapisanie.Ew.Mk.napgdstawie.MtgrJ.osobistych wspommeńiw. Piotra..

6.    Dopiero po nim powstał Mt kanoniczny, znany w obecnej formie, lego autor (nieznany nam) nieco

przepracował i poszerzył, posługując się arameiska Ewangelia Mt i źródłem uzupełniającym.

7.    Na koniec powstała Ew.Łk_t której autor wykorzystał tekst Mk Iprzetłumaczono na fez, gr.

źródło uzupełniają ca,