33846

1.1 Rynek pracy - podstawowe pojęcia

Bezrobocie jest wynikiem nierównowagi na rynku pracy, czyli sytuacji, kiedy popyt na pracę różni się od podaży pracy, czyli nieustannie ją przewyższa. Na początku zdefiniuje najważniejsze pojęcia związane z rynkiem pracy.

Rynek pracy

Pojęcie „rynek pracy" jest powszechnie znane i używane. W wymiarze uogólniającym „rynek pracy" to ogół form i procesów najmu pracowników przez pracodawców, a także ogół instytucji, uwarunkowań oraz czynników negocjacji warunków zatrudnienia, pracy i płac. W wymiarze konkretyzującym termin „rynek pracy" obejmuje konfrontację ofert pracy i ofert chętnych do podjęcia pracy, czyli dotyczy stosunków między popytem na pracę a jej podażą.

Podaż pracy

Termin „podaż pracy” oznacza grupę osób w wieku produkcyjnym, które są zdolne i gotowe do podjęcia pracy w warunkach istniejących w gospodarce. Zaliczają się tu, więc zarówno pracujący jak i niepracujący zainteresowani podjęciem pracy. Podaż stanowi część ludności w wieku produkcyjnym a stosunek zasobów siły roboczej do liczby ludności w wieku produkcyjnym nazywany jest współczynnikiem aktywności zawodowej. Zamiennie z pojęciem podaż pracy używa się terminów „zasoby pracy", „zasoby siły roboczej", czy „ludność czynna zawodowo”.

Podaż pracy można zapisać wzorem:

(1) S = E + U Gdzie:

S - podaż pracy E - liczba pracujących U - liczba bezrobotnych

Z definicji współczynnika aktywności zawodowej wynika, że:

(2)    a=S/L_p

Gdzie:

a - współczynnik aktywności zawodowej - ludność w wieku produkcyjnym

Popyt na pracę

Przez popyt na pracę rozumie się zapotrzebowania gospodarki na potencjał ludzi zdolnych do pracy. W rzeczywistości równa się on liczbie oferowanych wolnych i zajętych miejsc pracy w gospodarce. Możemy mówić o zrealizowanej i nie zrealizowanej części popytu na pracę. Podobnie jest w przypadku podaży, gdzie mamy pracujących i bezskutecznie poszukujących zatrudnienia. Widzimy, więc, że części zrealizowane popytu i podaży na pracę są tożsamościowo równe i obejmują liczbę pracujących w gospodarce. Popyt na pracę możemy zapisać za pomocą równania:

(3) D = E + V

Gdzie :

D - popyt na pracę E - pracujący V - wolne miejsca pracy