33925

Okres starożytności - przykład miasta greckie

Średniowiecze - rozwój samorządu miejskiego (prawa miejskie nadane przez feudala). Okres kapitalizmu - rewolucje burżuazyjne, walka kolonizmu o niepodległość.

Są to kluczowe wydarzenia w dziejach, które spowodowały odrodzenie się idei samorządności.

Współczesna formuła samorządu terytorialnego, która obecnie funkcjonuje jej podstawę można umiejscowić w II połowie XIX w.

Po II wojnie światowej można wyróżnić trzy okresy:

1944-1950 - okres istnienia samorządu terytorialnego sprzed wojny, ale w dużej mierze już instytucja fasadowa. Dobór radnych sprzed wojny został zastąpiony delegowaniem osób przez różne organizacje społeczne, polityczne, gospodarcze. Z czasem ten samorząd został zdominowany przez przedstawicieli jednej partii, która miała monopol na racje i słuszność.

1950-1990 - w Polsce została zlikwidowana samorządność, wprowadzona została zasada jednolitej władzy państwowej (istniały wojewódzkie, miejskie, powiatowe rady narodowe). Transfer środków odbywał się z góry na dół.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym była jedną z zasadniczych ustaw ustrojowych, która zmieniła oblicze Polski. Samorząd terytorialny został wyposażony w osobowość prawną, został wyposażony we własne źródła dochodów, samorząd uzyskał ochronę prawną.

Do 1998 r. trwały dyskusję co ma być z kolejnymi strukturami samorządu. W 1998 r. Sejm uchwalił Ustawę o samorządzie powiatowym i Ustawę o samorządzie województwa.

Na strukturę samorządu terytorialnego składają się trzy typy jednostek:

1.    gminy

2.    powiaty

3.    województwa

Są to jednostki, które tworzą układ poziomy horyzontalny. Powiat nie stanowi jednostki nadrzędnej nad gminą i województwo nie stanowi jednostki nadrzędnej nad powiatem i gminą. Każda z nich jest samodzielna i samorządna.

Województwo jest strukturą dualną tzn. jest w układzie samorządowym jak i instytucją rządową, czego dowodem jest istnienie w każdym województwie wojewody i marszałka wojewody. Wojewoda jest urzędnikiem państwowym delegowanym przez Prezesa Rady Ministrów. Województwo w Polsce jest samorządowo-rządowe.