34465

W skali kraju tylko ok. 30% powierzchni zajmują gleby odporne na degradację.

Gleby zwięźlejsze i zasobniejsze w próchnicę są bardziej odporne na degradację niż gleby lekkie ubogie w substancję organiczną.

Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego jonami H* jest jednym z kryteriów oceny degradacji gleby.

Kategorie degradacji gleb	Wysycenie jonami H* %
Bardzo słabo zdegradowane	25-40
Słabo zdegradowane	45-55
	55-70
Silnie zdegradowane	70-85
Bardzo silnie zdegradowanie	<75

Powstawanie gleby

W procesie tworzenia się gleby począwszy od skały macierzystej w dalszym rozwoju biorą udział czynniki glebowe, do których zalicza się: klimat, wodę, organizmy żywe, rzeźbę terenu, działalność człowieka, czas. Wszystkie te czynniki współdziałają ze sobą i w naturalnym substracie glebowym wywołują wiele zmian takich jak:

$ rozkład minerałów pierwotnych (skaleni, mik, piroksenów, amfiboli i innych) oraz synteza minerałów wtórnych (kaolinit, illit, wermikulit, montmorylonit) z produktów tego rozkładu $ Przetwarzanie substancji organicznej (humifikacja mineralizacja)

?? Przemieszczanie składników w profilu glebowym w postaci roztworów rzeczywistych,

koloidalnych, zawiesin przez wodę znajdującą się w glebie i przy udziale organizmów żywych bytujących w glebie

?? Wymiana materii i przepływ energii między żywymi organizmami a glebą Przemiany te określa się mianem procesu glebotwórczego.

Procesy glebotwórcze przebiegające w określonych warunkach klimatycznych oraz pod wpływem określonej szaty roślinnej prowadzą do ukształtowania się odpowiednich typów gleb.

Przemiany chemiczne i biologiczne oraz zmiany właściwości fizycznych zachodzące w powierzchniowej warstwie skorupy ziemskiej, w wyniku których kształtuje się nazywamy procesem glebotwórczym.

Na terenie Polski występują gleby, które tworzą się pod wpływem procesów: fi Bielicowania $ Brunatnienia $ Przemywania (płowienia)

?? Glejtowania ?? Bagiennych $ Darniowych ?? Murszenia

Proces bielicowania

Polega na rozkładzie glinokrzemianów i koloidów glebowych oraz na wymywaniu w głąb profilu produktów rozkładu.

Powstające w procesie rozkładu substancje organiczne, kwasy próchnicowe (głównie kwasy fulwowe) tworzą ze związkami żelaza i glinu łatwo rozpuszczalne kompleksy, które są bardzo ruchliwe i także przemieszczają się w głąb profilu.

Proces wymywania tych składników prowadzi do powstania poziomu eluwialnego (wymywania) o jasnym, prawie białym zabarwieniu a wzbogacony w wymyte składniki niżej leżący poziom iluwialny (wymywania) uzyskuje barwę brunatno - rdzawą.

Bielicowanie przebiega na obszarach występowania utworów piaszczystych pod roślinnością borową.

Proces płowienia

Polega na mechanicznym przemieszczaniu się wyżej leżących poziomów w głąb profilu nierozłożonych