34787

8,5.Przyjmuje się, że wartości E«/Eg maleję wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej związków próchnicznych, bądź ze wzrostem spolimeryzowania ich jądra aromatycznego. Z tego względu iloraz barwy E może służyć jako wskaźnik stopnia humifikacji.

Spektroskopia w podczerwieni (IR)

Spektrogramy związków próchnicznych wykonane w podczerwieni zawierają różne pasma

absorpcji, które są charakterystyczne dla określonych struktur cząsteczkowych. Spektroskopia w podczerwieni ma zasadnicze znaczenie w badaniach związków próchnicznych z następujących przyczyn:

1.    określa rodzaj, reaktywność i budowę grup funkcyjnych,

2.    wykazuje obecność węglowodanów i protein,

3.    wykazuje obecność lub brak mineralnych zanieczyszczeń,

4.    technika ta jest odpowiednia dla analizy ilościowej.

Absorpcja w podczerwieni jest powodowana drganiami grup funkcyjnych i wiązań

chemicznych w cząsteczce badanego związku. Wyróżnia się dwa podstawowe typy drgań cząsteczkowych: drgania rozciągające i drgania zginające.

W spektrogramach wyróżnia się następujące pasma absorpcji wywołane przez określone

grupy lub wiązania chemiczne:

•    pasma absorpcji w strefie 3300 cm ¹ odpowiadają drganiom grup -OH;

•    pasma w zakresie 2900 cm ¹ są charakterystyczne dla drgań rozciągających wiązań C-H;

•    w zakresie liczby falowej 1720 cm ¹ stwierdza się obecność wiązania C=0 w grupach karboksylowych i rozciągającego wiązania C=0 grup karbonylowych ketonów;

•    adsorpcja w zakresie 1610 cm ¹ świadczy o wiązaniach C=C w połączeniach aromatycznych oraz w wiązaniach C=0;

•    w zakresie liczby falowej 1460 cm ¹ stwierdza się obecność drgań zginających wiązania C-H występującego w grupie metylowej;

•    w zakresie 1390 cm ¹ stwierdza się obecność drgań rozciągających grupy C=0 lub drgań zginających wiązania O-H;

•    pasma absorpcji w strefie 1250 cm ¹ odpowiadają drganiom rozciągającym C-0 fenoli lub deformacyjnym -OH grupy karboksylowej.

Spektrogramy IR kwasów huminowych i fulwowych są do siebie podobne.

Zasadnicza różnica między nimi polega na tym, że występująca w kwasach fulwowych strefa absorpcji w zakresie liczby falowej 1720 cm ¹ kwasów fulwowych jest znacznie silniejsza. (Stevenson 1982) Stevenson i Goh wyróżnili następujące typy spektrogramów IR związków próchnicznych:

Typ 1 - spektrogramy charakterystyczne dla kwasów huminowuch. Występuje silne pasmo absorpcji w strefach 3400, 2900,1720,1600 i 1200 cm'¹.