ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także mogą przystępować do takich spółek.
Gmina (organy). W gminie występują organy gminy oraz organy jednostek pomocniczych. Według art. 11 a ustawy o samorządzie gminnym organami gminy są:
1) rada gminy, 2) zarząd gminy Ustawa przyznaje określone kompetencje wójtowi lub burmistrzowi jako organowi jednoosobowemu, w szczególności do wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej. Rada gminy jest wybierana przez mieszkańców i można ja określić jako organ uchwałodawczy i kontrolny Rada gminy może powoływać stale i doraźne komisje do określonych zadań i ustalać ich przedmiot działania oraz skład osobowy. Powołanie komisji rewizyjnej jest obowiązkowe, służy ona radzie pomocą przy dokonywaniu kontroli działalności zarządu gminy i podporządkowanych mu jednostek Organem wykonawczym gminy jest zarząd gminy. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) jest organizatorem pracy zarządu, kiemje bieżącymi sprawami gminy, reprezentuje ją na zewnątrz oraz wydaje decyzje w indywidualnych sprawach z zakr esu administracji publicznej. Organami jednostek samorządu terytorialnego są również wójt, bunnistrz (prezydent miasta), starosta i marszałek województwa. Urząd gminy jest urzędem służącym pomocą zarządowi gminy i wójtowi i jest kierowany przez wójta. W miastach jest urząd miasta którym kientje burmistrz lub prezydent miasta. W jednostkach pomocniczych powołuje się również ich organy. W sołectwie działa zebranie wiejskie jako organ uchwałodawczy i sołtys jako organ wykonawczy, wspomagany przez rade solecką. W dzielnicy lub osiedlu funkcjonuje rada o liczbie członków ustalonej według przepisów o składzie rady gminy, nie więcej jedrrak niż 21 członków, i zarząd w składzie liczbowym takim samym jak zarząd gminy.
Referendum lokalne. 15 września 2000 rokit weszła w życie ustaw o referendum lokalnym. W ustawach samorządowych znajdują się przepisy, że mieszkańcy gminy, powiatu, czy województwa podejmują rozstrzygnięcia w glosowaniu powszechnym lub za pośrednictwem organów gminy, powiatu lub województwa. Według art. 170 Konstytucji członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, w sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego, a zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego ma określać ustawa. Według art .2 ustawy w referendum lokalnym mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w glosowaniu swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki Przedmiotem referendum mogą być sprawy dotyczące odpowiednio grnuty, powiatu i województwa. Przedmiotem referendum gmmnego może być również samoopodatkow'anie się mieszkańców na cele publiczne mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy (wyłącznie w drodze referendum). W referendum mają prawo brać udział osoby stale zamieszkujące na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego, posiadające czynne prawo wyborcze do organu stanowiącego tej jednostki. Referendum przeprowadza się: -z inicjatywy organu stanowiącego danej jednostki, -na wniosek upr awnionych do glosowania mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego. W spr awach odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego ptzed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum przeprowadzonego na wniosek mieszkańców. Wniosek o przeprowadzenie referendum lokalnego może zgłosić co