36709

Średnia temperatura powietrza w Polsce w zimie (grudzień-luty) oraz w lecie (czerwiec-sierpień).

Masy polarno-morskie, które przez cały rok przynoszą opady, powodują ochłodzenie latem i ocieplenie zimą. Znacznie rzadziej napływa do Polski powietrze kontynentalne ze wschodu - zawsze jest ono suche - zimą mroźne, a latem gorące. Niekiedy w zimie z północy spływają też do Polski masy bardzo mroźnego powietrza arktycznego. Czasami zaś w lecie z południa dociera do naszego kraju powietrze zwrotnikowe, które zawsze przynosi upalną pogodę (masy zwrotnikowe bardzo rzadko napływają zimą i jeśli już do tego dojdzie, to wówczas następuje gwałtowny wzrost temperatury - nawet powyżej 15°C). Docierające do Polski wilgotne powietrze znad Atlantyku przynosi ocieplenie zimą i ochłodzenie latem.

Rozkład temperatur w Polsce zależy od: wysokości Słońca nad horyzontem, ukształtowania powierzchni, wysokości nad poziomem morza oraz rodzajów powietrza i związane z tym kierunki wiatrów.

W zimie izotermy układają się południkowo. Poza obszarami górskimi temperatura powietrza obniża się z zachodu na wschód. Najwyższe średnie temperatury powietrza w zimie notowane są w rejonie Świnoujścia 0,2°C, a najniższe na Pojezierzu Suwalskim -4,2°C oraz w okolicach stacji Krynicy -4,1°C i Zakopanego -3,8°C.

Jedną z głównych przyczyn znacznych spadków temperatur powietrza w okresie zimowym są czynniki cyrkulacyjne. Mroźne zimy są uwarunkowane wschodnią i południowo-wschodnią cyrkulacją antycyklonalną. Występowanie względnie ciepłych zim głównie spowodowane jest ożywioną w tym okresie cyrkulacją cyklonalną północno-zachodnią, zachodnią i południowo-zachodnią. Zdecydowana przewaga w napływie w zimie mas powietrza z sektora zachodniego jest głównym czynnikiem występowania stosunkowo wysokich temperatur powietrza w grudniu, styczniu i lutym. Absolutne maksima dobowe temperatury powietrza w styczniu w niektórych rejonach Polski przekraczają nawet 15°C, a w lutym i grudniu mogą dochodzić do 20°C.

W lecie układ izoterm na obszarze Polski jest dość zróżnicowany. Ogólnie biorąc można przyjąć, że większość izoterm ma orientację równoleżnikową. Najwyższe średnie temperatury powietrza w lecie: Kotlina Sandomierska 17,3°C, okolice stacji Wrocławia 17,1°C, Opola 17,4°C i Poznania 17,4°C. Najniższe średnie temperatury powietrza w lecie to okolice stacji Zakopanego 13,5°C, Krynicy 15,1°C i Jeleniej Góry 15,3°C.

W lipcu do częstych należy cyrkulacja północno-zachodnia. Ten typ cyrkulacji warunkuje w porze letniej napływ na obszar Polski mas powietrza polarno-morskiego. Sprzyja ono występowaniu okresowych ochłodzeń.

Bibliografia:

Woś A, 1999, Klimat Polski, PWN, Warszawa.