36731

równikowych do okołobiegu nowych ocieplają.

Pionowy rozkład temperatur:

Tylko w niewiełkim stopniu zależy od szerokości geograficzną. Wyróżnia się 3 warstwy:

-powierzchniowa w największym stopniu zależy od szerokości geograficznej, sięga do głębokości 400 m i temperatura jej zależy od wpływów zewnętrznych.

- przejściowa: sięga do głębokości 400-1200 m, występuje tu spadek temp. Do +5C.

-głębinowa- charakteryzuje się stałą temperatura +1 Ckartkówka II:

1. Co to jest gestosc umowna wody morskiej

2. jaka jest razniacapomiędzy sigma T a W realnym wody morskiej

3. jaki jest horyzontalny rozkladgestosciwod morskich baltyku

4. wybierz dwa okresy i okreslpomiedzynmiroznicegestosd

5. do czego śluzy diagram TS

6.    Jakie masy wodne są wBałtyku

Czynniki wpływające na gęstość wody morskiej Gęstość wody morskiej stanowi funkcję trzech zmiennych:

•    zasolenia (im wieksze zasolenie tym większa gęstość; rozpuszczone substancje mineralne są cieźsze od wody. im jest ich więcej w jednostce objętości, tym jej masa jest większa Wzrost zasolenia o 1 PSU powoduje wzrost gęstości 0.0008 g/cm3),

•    temperatury (im wyższa temperatura, tym gęstość mniejsza, temperatura określa rozszerzalność objętościowa wody. im wyższa temperatura, tym ta sama masa ma większa objętość); przy stałym zasoleniu im woda ma niższą temperaturę tym jest bardziej gęsta (w miarę utraty energii (ciepła) objętość zajmowana przez tą samą liczbę cząsteczek wody maleje).

•    ciśnienia (im wyższe ciśnienie, tym większa gęstość - ciśnienie określa stopień ściśliwości wody. im woda poddana zostaje większemu ciśnieniu, tym "upakowanie" cząstek w jednostce objętości staje się większe Wferost ciśnienia odpowiadający przejściu wody od powierzchni do głębokości 1000 m spowoduje wzrost gęstości o 0,0045 g/cm3odp6-l) wody wierzchnie (tropikalne), występujące od 40° szerokości geograficznej południowej do 55° szerokości geograficznej północnej, o miąższości 0,5 km, temperaturze 10-27°C, zasoleniu 35-37%o,

2)    wody pośrednie, powstające z letniego topnienia lodów antarktycznych (Antarktyka), od 60° szerokości geograficznej południowej do 10° szerokości geograficznej północnej, o miąższości 0,5-1 km, temperaturze 2-5°C, zasoleniu 34-34,5%o,

3)    wody wgłębne, powstające z mieszania się wód polarnych i zwrotnikowych w strefach zbieżności prądów, o miąższości 4 km, temperaturze 3-5°C, zasoleniu 34,9%o,

4)    wody przydenne, tworzące się podczas zamarzania wód antarktycznych. Zalegają przy dnie oceanicznym od Antarktydy (najgrubsza warstwa) aż po równik. Temperatura 0°C, zasolenie 35%oFalowanie:

Wywołują je wiatry i ruchy sejsmiczne.

Fale wiatrowe wywoływane są przez wiatr. Na otwartym oceanie nie są zbyt wysokie osiągają wysokość ok. 6metrow, natomiast w czasie sztormu dochodzą do 20 metrów. Najwyższa notowana fala wiatrowa przekroczyła 30 m.

Fale sejsmiczne: tsunami, fale wywołane trzęsieniami ziemi, na otwartym oceanie jest niewidoczne ma około 50 cm, osiąga duże wysokości w strefie brzegowej, szybkość tsunami dochodzi do 800 km/godz. Wahadłowy ruch wody od brzegu i w kierunku brzegu nazywamy przybojem, występuje on na

wybrzeżach płaskich.    _

Przy wybrzeżach stromych fale spiętrzają się. wysokość ich dochodzi do kilkudziesięciu metrów- taki burzliwy ruch wody nazywamy kipielą.

Innym typem fal są fale martwe: są ta fale utrzymujące się po ustaniu wiatru, który je wywołał. Fale te mogą się rozprzestrzeniać również poza zasięgiem wiatru Prądy morskie:

Są to .potężne rzeki* bez dna i brzegów, płynące w powierzchniowych strefach wód oceanu, na znaczne odległości. Rozmiary tych .płynących rzek* bywają różne. Najpotężniejszym prądem morskim jest Dryf Watrów Zachodnich Zachodnich szerokości ok. 1Ó00km.

Średnia głębokość prądów waha się od 200 do 600 m.

Największa notowana prędkość wynosiła 10 km/h. Najszybciej poruszającym się prądem jest Prąd Florydzki.Prądy morskie powstają głównie na skutek:

-stałych wiatrów, głównie pasatów-różnic gęstości wody związanych z różnicą temperatury i zasołenia.Na kierunek prądów morskich oddziałuje siła Conolisa. Pod jej wpływem prądy na półkuli północnej odchylają się w prawo, a na półkuli południowej w lewo.Po obu stronach równika istnieją, zatem ogromne zamknięte obiegi wody. Na półkuli północnej ich kierunek zgodny jest z ruchem wskazówek zegara, na południowej - przeciwny. Na poi ku lipoludniowej. w wyniku powstania rozległego wyżu barycznego nad silnie wychłodzoną Antarktyda, wytworzył się pod wpływem stałych wiatrów