hepatocyty -> żółć -> kanaliki -> woreczek życiowy -) przewody Żółciowe -> jelito z hepatocytu ■) do żółci metabolity, związki macierzyste
- Ważna droga dla ksenobiotyków o dużej masie cząsteczkowej >300-500 daltonów
- Związki sprzężone z glutationem
Wydalanie do żółci:
proces aktywny (transport przenośnikowy) dla związków obojętnych, anionów, kationów
- dyfuzja bierna Problemem jest ograniczona wydajność transportu przenośnikowego (wysycenie), następuje wtedy nagromadzenie w wątrobie
- wydalanie do żółci może powiększyć okres póltrwania (t '/i) związków w ustroju
- prowadzić do powitania toksycznych metabolitów
- powiększyć rozmiar narażenia wątroby via cykl enterohepatyczny
- ulec wysyceniu- kumulacja i uszkodzenie wątroby
Resorocia zwrotna
We florze bakteryjnej jelit istnieje możliwość metabolizmu substancji (połączenia) wydalonej z żółcią. Substancja taka uzyskuje wtedy nowe/ inne właściwości fizykochemiczne i istnieje możliwość resorpcji (substancje lipofilowe).
Substancje do momentu przekształcenia w metabolit polarny krąży między wątrobą a jelitami-cvkl enterolieuatyczny.
Wielkość cząsteczki a droga wydalania PCBs przez szczura
Związek |
Masa cząsteczkowa |
% ilości wydalonej z moczeni |
% ilości wydalonej z kalem |
Bifenyl |
154 |
80 |
20 |
4-MoCB |
188 |
60 |
40 |
4,4’-DiCB |
223 |
34 |
66 |
2,2*,4,5,5’-PeCB |
326 |
11 |
89 |
2.2’.3,3’,6,6’-HxCB |
361 |
1 |
99 |
Przez nluca wydalane są lobie związki i gazowe metabolity ksenobiotyków
Np. benzen 50-60% wchłoniętej dawki jest wydalana z wydychanym Powietrzem (dyfuzja bierna)
Rozpuszczalniki organiczne: gazy, gazowe fimriganty, olejki eteryczne. Etanol (alkomat)
ŚLINA: niektóre leki (barbiturany, sulfonamidy), etanol, nikotyna, metale: Cd, Pb, Hg, Sr WŁOSY: HgCHi', As, Se, Mn, F, Si, Br
Mleko, jaja - związki lipofilne, leki (antybiotyki)
Metanol jest trucizną (bardzo toksyczny).
Metabolity metanolu: kwas mrówkowy, aldehyd mrówkowy (formaldehyd) wywołują ślepotę Drogi wchłaniania metanolu to: doushie, wrziewrre, przezskóme.
Płód nie toleruje metanolu
Podczas powtarzanego kontaktu z oparami metanolu lub przy przewlekłym kontakcie skórnym z ciekłym metanolem bez środków ochronnych stwarza się duże ryzyko