38404

Fałd przewalony - powierzclmie osiowe pochylone lub pionowe, pozycja form fałdowych odwrócona. W wyniku odwrócenia antyklina staje sie forma wklęsła (otwarta ku górze), a synklina forma wypukła.

Inne ciągle formy tektoniczne

Zespól fałdów', których obwiednia, przynajmniej górna, jest wypukła ku górze to antyklinorium. Analogiczna struktura z obwiednia górna wklęsła, to synklinorium.

Monoklina - zespól warstw zgodnie nachylonych o jednokierunkowym następstwie stratygraficznym. Deformacje nieciągłe

Uskok to przerwa w ciągłości skal połączoną z przesunięciem rozdzielonych części masywu skalnego (skrzydeł uskoku) wzdhi_ powierzclmi nieciągłości.

Powierzchnia uskokowa (powierzcluua w^rzdlu_ której nastąpiło przemieszczenie) mo_e mieć polo enie od pionowego do poziomego. Powierzclmie poziome sa rzadkie, związane SA z du_ymi przemieszczeniami i maja formy na sunięć.

Gdy skrzydła uskoku nie stykaja sie, mówimy o szczelinie uskokowej Rodzaje uskoków

Je eli kierunek - os przemieszczenia uskokowego jest zbli ony do linii upadu powierzcluii uskokowej, to jest to uskok zrzutowy.

Je_eli pokrywa sie z linia biegu, to jest to uskok przesuw czy.

Jeeli le_y miedzy linia biegu i upadu, to jest to uskok zrzutowo - prze suw czy'.

(Uskok zrzutowy - przemieszczenie skal w pionie, uskok przesuwczy - w poziomie ) W uskoku zrzutowym i zrzutowo - przesuwczym jedno skrzydło ulega obiueniu - jest to skrzydło zrzucone, a drugi jest względnie wyniesiony - jest to skrzydło wiszące Polo_enie to jest względne, bo:

-    skrzydła mogą sie poruszać jednocześnie w przeciwnych kierunkach -jedno skrzydło mo_e sie przesuwać wobec drugiego, bedacego w spoczynku

-    oba skrzydła mogą sie przesuwać w tym samym kierunku, ale z roiia prędkością Uskoki zrzutowe dzielimy na:

Uskoki normalne - je eli powierzcluiia uskokow^ra jest nachylona w stronę skrzydła zrzuconego Uskoki odw rócone (inwersyjne) - w których powierzcluiia jest nachylona w stronę skrzydła wiszącego Uskoki progowe - w których powierzcluua uskokowa jest pionowa

Podstawowe wielkości charakteryzujące uskoki:

ślizg-przemieszczenie skrzydeł mierzone wzdlu_ powierzcluii uskokowej

rozstęp (rozsuniecie) - przemieszczenie poziome rozdzielonych uskokiem części warstwy

zrzut - składowa pionowa przemieszczenia

Zręby i horsty tektoniczne

Struktury obciete co najnuiiej dwoma uskokami, mniej wiecej równoległymi i wypiętrzone, nazywamy zrebem albo horstem, a obni one - rowem tektonicznym.

Nastoiiecia i plaszczowiny

Sa to deformacje pokrewne uskokom z ta rójiica, _e masa przemieszczana często podlega odkształceniom plastycznym.

Nasuniecie polega na przemieszczeniu mas skalnych wzdlu_ poziomej powierzchni Je eli nasuniecie jest niewielkie to jest traktowane jako uskok poziomy. W przypadku rozmiarów regionalnych (przemieszczenie na odległość co najnuiiej kilku kilometrów) traktowane jest jako płaszczów ina. Płaszczowiny maja najbardziej zło_ona budowę, ozawiklanej tektonice. Sa to masy skalne przesunięte mniej wiecej poziomo, na znaczna odległość, stykające sie ze swym podlo em wzdlu_ powierzcluii nieciągłości i często odenvane od skały macierzystej.

Do zlo onych fonii tektonicznych nale a struktury solne, bedace rezultatem tektoniki solnej (salinarnej). Przebijająca sie sól wykorzystuje strefy osłabienia nadkładu, a wiec uskoki czy struktury