Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwość i przez kontrolę działalności administracji publicznej sprawowaną pod względem zgodności z prawem (art. 1 3 lusa i lii 3 31 psa). Zakres przedmiotowy i podmiot owy kognicji sądów administracyjnych wskazuje natoże sądowa kontrola działalności administracji publicznej stała się powzedina. Objęte są nią:
* Akty normatywne (źródła prawa miejscowego)
* Akty ad mi n istracyj ne ge n eral n e i in dywid u aln e
* Czynności faktyczne organów jednostek samorządu terytorialnego i organów administracji rządowej oraz innych p odm i ot ów wykonujących funkcje z zakresu administracji publicznej (w pewnym zakresie)
Zakres przedmiotowy postępowania sądowo administracyjnego nie pokrywa się. a ponadto jest znacznie szerszy niż zakres przedmiotowy postępowania administracyjnego jurysdykcyjnego i egzekucyjnego.
Mimo to postępowanie przed sądami administracyjnymi wykazuje wiele związków z postępowaniem administracyjnym, w którym został wydany akt lub podjęta czynność zaskarż one do sądu administracyjnego i przez ten sąd kontrolowane.
Przedmiotem zaskarżenia i kontroli sądu administracyjnego jest końcowy efekt postępowania organu administracji publicznej i orzeczenie sądu administracyjnego, kończące postępowanie kontrolne, oddziałuje na postępowanie przed organami administracji publicznej stosownie do wyniku przeprowadzonej kontroli.
Postępowanie przed sądem administracyjnym nie stanowi więc kontynuacji postępowania administracyjnego.
Postępowanie sądowo administracyjne wykazuje natomiast wiele podobieństw do postępowania przed sądami powszechnymi w sprawach cywilnych:
* Natury ustrojowej - WSA i NSA są sądami i prowadzą postępowanie w form ach właściwych dla sądu
* N at ury te chn i a no- pro ceso we j
Opierając się na założeniu że postępowanie cywilne w sposób najpełniejszy gwarantuje zabezpieczenie interesów stron w postępowaniu sądowym ustawodawca oparł konstrukcję postępowania sądowa administracyjnego na modelu postępowania procesowego cywilnego uregulowanego przepisami KPC. Dlatego wiele instytucji procesowych z KPCzostało wprost lub po poddaniu ich niezbędnym modyfikacjom przeniesionych do psa.
Postępowanie sądowo administracyjne charakteryzują jemu tylko właściwe założenia strukturalnej mechanizmy orzekania. Są one dostosowane do przedmiotu tego postępowania jakim jest sprawa sądowo administracyjna, czyli kontroli konkretyzacji stosunku prawnego dokonanej zaskarżonym aktem lub czynnością organu AP (kontrolujemy konkretyzacje czynności czyli np. decyzję).
Postępowanie sądowo administracyjne stanowi samoistną i integralną całość o określonej strukturze.
Idea prawa do ^du jest immanentniezwiązana z koncepcją i zasadą demokratycznego państwa prawnego i jest uważana za jedną z jej fundamentalnych podstaw bez której nie można sobie wy obrazić funkcjonowania państwa
prawnego. Zasada prawa do sądu swoją podstawę znajduje w konstytucji pn.4S iei.3 .Awsy/nopowott jo*neęo m pa* serio sprawy bc2 oiooiosoPn/o/Kfi ntolt pr»2 irtośc/ny,MCtobs/sy, bezstronny i ńcsowts/yjsq0‘* oraz a rl. 77 usl. 2 :a taj yqiy za mylą no d roę i sędowejdodct Srd:enb niruzorTfC h wolrosci lub praw, ad.72 zapewno jpyslrorwm pa wozaskaeanó orzeczeń idecyzjiw.ydarTfTh w pierwszej irclancję art. 37 3 Iresbpp y ncza fez rost sędow ilryfeuratow, ail.377 slaluuj? y uy^ziwsc' sędow ws prawo waniu wymbrus pra wedliwjst i i ad. 373 teł. 3 zawera^cy
zasadę ncza witest i sędzowskcfl. Jednocześnie prawa do sądu wynika z wijących Polskie umów międzynarodowych (międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, europejska konwencja o ochronie praw człowieka i p o dsta wowych wo In o ści.
Strona 1 z 162