Czynności prawne ROZPORZĄDZAJĄCE polegają na przeniesieniu, obciążeniu, ograniczeniu lub zniesieniu prawa podmiotowego na rzecz innej osoby Rozporządzenie dotyczy już istniejącego prawa majątkowego,
Przykład: przeniesienie własności rzeczy, przelewwierzytelności.
Czynności prawne ZOBOWIĄZUJĄCE polegają na zobowiązaniu się jednej strony (dłużnika) do świadczenia, tzn. do określonego działania lub zaniechania na rzecz innej osoby (wierzyciela).
Czynności ROZPORZĄDZAJĄCO-ZOBOWIĄZUJĄCE, a więc o podwójnym skutku odgrywają podstawową rolę w polskim prawie cywilnym. Są to czynności prawne, których treść wyraża decyzję o powstaniu zobowiązania do rozporządzenia
Przykład: umowa sprzedaży zostaje zawarta, gdy sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu ją,
a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Czynności prawne ODPŁATNE charakteryzują się tym, ze na ich podstawie obie strony mają uzyskać pewną korzyść majątkową,
Przykład: umowa sprzedaży, o dzieło, zamiany, dzierżawa.
Czynności prawne NIEODPŁATNE,
Przykład: użyczenie, darowizna.
Zakres obowiązków nakładanych na stronę dokonującą czynności prawnej nieodpłatnej jest z reguły mniejszy niż zakres obowiązków nakładanych na strony przy czynnościach prawnych odpłatnych.
Zakres ochrony przyznany nabywcy na skutek czynności nieodpłatnej jest z reguły słabszy niż strony, która nabyła swoje prawo odpłatnie.
Dokonywanie czynności prawnych nieodpłatnych jest utrudnione lub ograniczone.
Czynność prawna PRZYSPARZAJĄCA to takiego rodzaju czynność, na mocy której w majątku osoby, na której rzecz następuje przysporzenie zwiększają się aktywa lub zmniejszają się pasywa,
Przykład: nabycie prawa własności, zwolnienie z długu.
Czynność NIE PROWADZĄCA DO PRZYSPORZENIA jest to czynność prawna, która nie pociąga za sobą zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów majątkowych innego podmiotu.
Przykład: porzucenie rzeczy ruchomej.