Udaronści tworzywa według Charpyego wyraża pracę w Kg*cm, potrzebną do złamania beleczki z badanego tworzywa o przekroju 1 cm2. Próbę wykonuje się z karbem lub bez karbu, z użyciem spejalnegoprzyrządu (młota udarnościowego), w którym beleczkę tworzywa o znanych wymiarach umieszcza się na podporach o znormalizowanym rozstawie (70 mm). W środek uderza młot, spadając po zwolnieniu zaczepu, pod wpływem siły bezwładności. Zależnie od odporności beleczki, młot po jej złamaniu odsuwa na dalszą lub bliższą odległość wskazówkę umieszczoną na skali. Pracę potrzebną do złamania beleczki odczytuje się na skali młota i przelicza w odniesieniu do przekroju beleczki.
Twardość tworzywa oznacza się zazwyczaj metodą Brinella. Pomiar polega na wgniataniu kulki stalowej o średnicy 5 mm w materiał, pod ociążeniem 50 - 200 kG. Po upływie minuty automatyczny czujnik wskazuje głębokość wgniotu.
Twardość według Brinella wyrażamy wzorem:
gdzie:
P - obciążenie
D - średnica kulki pomiarowej h - głębokość wgniotu
Ścieralność tworzywa oznacza się w aparacie Schoppera. Aparat składa się z walca o średnicy 150 mm, który owija się paperem ściernym o określonej granulacji ziaren. Do powierzchni walca dociskana jest z siłą 1 kG próbka tworzywa, średnicy 16 mm. Walec obraca się z prędkością 40 obrotów/ min, a śruba pociągowa powoduje przesuw próbki z jednego końca próbki na drugi. Dźwignia z próbką unosi się do góry po przebyciu przez nią drogi 40 m. Współczynnik zużycia tworzywa wyrażamy zależnością:
gdzie:
h - ubytek grubości próbki 1 - droga ścierania
Współczynnik ten jest wartością niemianowaną. Czasem zamiast grubości próbki h wstawić można do wzoru ubytek materiału. Pomiar ma wartość względną i zależy od ziarnistości użytego papieru ściernego.
2. Obliczenia
Dane:
opis tworzywa |
głębokość wgniotu |
średnica kulki |
siła nacisku |
5 g PCW |
0.334 mm |
5 mm |
60 kg |