Mapka odkryć geograficznych i podbojów terytorialnych - str. 31
XVI w. - Portugalia osiąga maksymalny zasięg imperium kolonialnego -jej kolonie tworzą sieć ufortyfikowanych baz morskich i punktów strategicznych.
Z czasem traci swoją pozycję na rzecz Hiszpanii, a później Holandii, Anglii i Francji.
XVII w. - Holandia potęgą handlową, wypiera Hiszpanię i Portugalię z ich posiadłości i sfery wpływów. Okres rywalizacji między Holandią i Anglią o panowanie na morzach.
Od końca XVII do początku XIX w. - WB i Francja rywalizują o hegemonię w Afryce, Azji i Ameryce, szczególna rola silnej floty wtej rywalizacji.
Na kontynencie euroazjatyckim - podboje Rosji w XVII i XVIII w - opanowała Syberię aż po Ocean Spokojny oraz Azję Środkową i Kaukaz, a także Alaskę.
Znaczne zmiany na mapie politycznej w wyniku wojny siedmioletniej Ważne też rozbiory Polski - dla przypomnienia : 1772, 1793 i 1795 r.
Dalej następują mapki: Europy w końcu XV wieku (str. 32) i rozwoju terytorialnego Rosji (str 33)
Odkrycia geograficzne i podboje kolonialne przyczyniły się do znacznego wzmożenia kontaktów międzynarodowych w skali światowej W ciągu kilku wieków „cały glob ziemski został przez jedną część świata poznany oraz opanowany politycznie i gospodarczo". Napływające z kolonii bogactwa umożliwiły rozwój przemysłu i handlu z metropoliach + umocniły ich pozycję w strukturze geograficzno-politycznej świata
XIX w - dalsze zmiany na mapie politycznej. Kongres wiedeński (1815 r ).
Umocnienie pozycji WB na południowo-zachodniej części Pacyfiku (opanowała Australię, Nową Zelandię i liczne wyspy), potem podbój Indii i ugruntowanie pozycji w Azji i Afryce.
Zmiany polityczne w Ameryce: pokój paryski (1763 r.) - koniec walki francusko-angielskiej o Kanadę (staje się posiadłością brytyjską), wojna amerykańsko-angielska (od 1775 r.) przynosi niezawisłość Stanom Zjednoczonym wiatach 1812-14
Uzyskanie niepodległości przez angielskie kolonie + wydarzenia polityczne w Europie stają się bodźcem do walki wyzwoleńczej w Ameryce Łacińskiej przeciwko Hiszpanii i Portugalii. Poparcie ze strony USA - chciały eliminacji obcych mocarstwz kontynentu.
1823 r. - doktryna J. Monroe’a - „Ameryka dla Amerykanów".
1810-25 - kraje lądowe Ameryki Łacińskiej uzyskują niepodległość i stają się republikami. Rozwój terytorialny USA drogą podbojów, aneksji i wykupu.
1871 r. - powstaje Cesarstwo Niemieckie (II Rzesza) - likwidacja rozdrobnienia politycznego kraju, aneksja Alzacji i Lotaryngii po wojnie francusko-pruskiej. Niemcy zyskują bazę do rozwoju przemysłu ciężkiego i pozycję mocarstwa imperialistycznego Ekspansja państwa niemieckiego w Afryce, na Dalekim Wschodzie i Oceanii.