42571

7.III sekretarz,

8.attache (wojskowy, kulturalny, prasowy, lotniczy, morski).

Kształtowanie się form dyplomacji od starożytności:

Starożytny Wschód:

I-Egipt:

Powstanie form dyplomacji łączyło się z realizacją polityki zagranicznej. Dokumenty z tego okresu znamy dzięki odkrytemu w XIX w archiwum w F.l-alamein. w którym zachowały się gliniane tabliczki z instrukcjami dla posłów. Można odczytać z nich następujące wiadomości: gdzie udawali się dyplomaci i że poselstwa docierały do Azji i wybrzeża Morza Czarnego. Państwo faraonów najwięcej umów zwierało z plemieniem Hyksosów i Hetytów. Misje docierały od państwa Mittania w Mezopotamii. Egipt utrzymywał stosunki z Syrią i Palestyną.

Najstarsza umowa to traktat pochodzący z 12% r p.n.e. Zawarty był między faraonem Ramzesem II a królem Hetytów (?). należy zwrócić uwagę na formę tego dokumentu. Przypomina on dzisiejsze umowy międzynarodowe (składa się z 3 części):

-wstęp

•zasadnicza część -zob owiązania Odkryty traktat zawiera:

-wstęp- wymienia się strony i ich intencje,

-treść- wzajemna pomoc i wspólne działania wojenne, odsyłanie zbiegów i niewolników bez torturowania, jest to sojusz w formie przymierza.

-trzecia część odbiega od współczesnych umów międzynarodowych. Wcześniej w umowach dużą rolę odgrywała religia: „ 1000 bogów i bogiń kraju hetytów zobowiązuje się do octirony traktatu i będą strzec jego postanowień. Jeżeli umowa zostanie złamana to na dane państwo (władcę, ludność, ziemię) spadną plagi”.

Tabliczki w archiwum zachowały się w dobrym stanie (srebrne).

II.Syria:

Istotną rolę w rozwoju form dyplomacji miała Syria ze stolicą w A surze. Wzrost jej potęgi sprawił, że Syria skłócała sąsiadów tworząc w ten sposób pewien blok sojuszniczy. Ponadto w kraju tym odkryto archiwum rodu Sargonidów, a jednym z najpotężniejszych władców był Asurbanipal.

HI.Indie:

Mohendżodaro. Harappa- to pierwsze miasta, jakie ludzkość zbudowała. Była to jedna z najstarszych cywilizacji, stojących na wysokim poziomie i miała rozwinięte formy dyplomacji. W starożytnych Indiach spisywano prawa boskie, które przeszły do historii pod nazwą praw Manu- znajdowały się w nich definicje dyplomacji, dyplomaty i jego obowiązków, prawa dyplomaty:

-dyplomacja to umiejętność zapobiegania wojnie. Miała służyć utrzymywaniu pokoju.

-od posłów zależała wojna i pokój- byli negocjatorami.

-cechy dyplomaty- inteligentny, wykształcony, elokwentny, śmiały, obowiązkowy, uczciwy, zręczny, obdarzony dobrą pamięcią -król nie jest dyplomatą- dyplomaci jedynie mu podlegają i informują o wszystkim.

•wprowadził zasadę eliminującą użycie siły w relacjach między państwami. Indie prowadziły ekspansję terytorialną- zachował się traktat na mocy którego Indie uzyskały tereny Wyżyny Irańskiej w zamian władca ofiarował 500 słoni bojowych.

IV.    Gliny:

O rozwoju form dyplomacji zaczynamy mówić gdy zaczęła panować dynasta Han (II w p.n.e.-II w n.e.) i zaczęła się centralizacja państwa. Cesarz zbudował kancelarię i tworzył struktury zajmujące się dyplomacją. Celem dyplomacji było zdobycie informacji o swoich przyszłych wrogach Wu-ti- wysłannik cesarza, którzy miał zebrać informacje o przyszłych wrogach i w tym celu miał dotrzeć do Cesarstwa Rzymskiego. Po drodze został zatrzymany przez plemię Hunów. Z własnej woli pozostał tam 10 lat. Poznał organizację sił zbrojnych język, sposób prowadzenia wojny. Swoją wiedzę po powrocie przekazał cesarzowi, który następnie podbił Hunów. Pan Czau-kolejny wybitny dyplomata. Również jeden z najwybitniejszych przywódców wojskowych. Cesarz zlecił mu namiestnictwo zachodnich prowincji Pan Czau (?) wprowadził zamęt. Skłócił ze sobą wodzów metodą intryg.

WI w Chiny jeszcze bardziej poszerzyły terytorium na obszar Azji Środkowej. Szukali dramatycznie metody dotarcia do Rzymu. Na drodze stało plemię od którego nie dostali pomocy.

V. Grecja:

Jedną z najstarszych form dyplomacji było tworzenie prokseni przez urzędników zwanych proksenaml Fakt ten można porównać do współczesnych stosunków konsularnych. Proksemowie podobnie jak konsulowie opiekują się obywatelami. Proksem opiekował się cudzoziemcami, którzy przybyli do danej polis z innych państw lub polis. W każdej polis była proksemia lub proksemow^rie. Stosunki dyplomatyczne pełniono na zasadzie wzajemności. Jeżeli proksem wyjechał do innej polis jego osoba była nienaruszalna. Proksemowie korzystali z przywilejów handlowych (nie płacili cła), podatkowych. Zaczyna się kształtować nietykalność sądownicza (dziś immunitet jurysdykcyjny)- nie był stawiany przed sądem.

Formy relacji dyplomatycznych między polis.

-amfiktionie- są to związki państw greckich oparte na zasadzie sojuszu między polis. Jest to sojusz o charakterze religijnym i skupiał współpracę polis wokół miejsc kultu. Ich celem była budowa świątyń, organizowanie wspólnych uroczystości religijnych. Polis te wyrzekały się wojny jako sposobu, metody polityki zagranicznej. Na czele amfiktionii stali pilagorowie- polityczni przedstawiciele, najwyżsi

-drugą for mą prowadzenia stosimków dyplomatycznych były symachie- były związkami polis, ale miały inny charakter- były to związki polityczne i wojskowe. Powstawały najczęściej w obliczu zagrożenia m in. ze strony Persji i Macedonii Rywalizacja pomiędzy Spartąa Atenami. Symadiie wyznaczały miejsce skarbca. Za zebrane pieniądze budowano flotę, prowadzono działania wojenne.