6745

latach łycia jest zapalenie opon mózgowych, a w dalszych latach choroby zakaźne (odra, grułlica) i wpływ urazie (akustycznych, przypadkowych), rzadziej zdarza sili głuchota spowodowana urazami psychicznymi. Głuchota wpływa rłwnieł na rozwój psychiczny dziecka – utrudnia przyswajanie języka oraz kontakt z otoczeniem. Nawet ze znacznym ubytkiem słuchu jednostka mołie osiłgnłł dobry poziom szkolny i dobre przygotowanie do pracy zawodowej, a przez to korzystne warunki przystosowania społecznego.

Ze wzglłdu na niedosłyszenie mowa dziecka jest inna, dziecko ma trudnołci z własnł wymov4> – głos jest mniej dłwiłczny, bezbarwny, pozbawiony rytmu, nieprawidłowo modelowany. Dla dziecka głuchego mowa głosowa jest mowł trudnł, wiłc człsto    i łatwo posługuje sił innymi formami porozumiewania takimi

jak: mimikł, gestami, migami, mowł palcowł. Jest to mowa uboga w trełci, uniemołliwia uogłlnianie    i myłlenie abstrakcyjne, dlatego uczłc

dziecko głuche preferuje sił mov^i ustnł, głosowł.

Rozwłj mowy ustnej ma zasadniczy wpływ na rozwłj intelektualny dziecka. Naleły dziecko jak najwczełniej objspecjalnł opiekł pedagogicznł. Im dziecko młodsze, tym wiłksze szanse ukształtowania kompensacyjnych mechanizmłw recepcyjnych w zakresie odbioru wrałeł komunikatywnych, jak rłwnieł posługiwania sił mowł ustnł i formami jłzykowymi. We wczesnym okresie łycia opiekł nad dzieckiem sprawujł rodzice, a pedagog specjalny tak powinien kierował postłpowaniem rewalidacyjnym rodzicłw, aby ich łwiadoma opieka zapewniała jak najlepszy rozwłj dziecka.

Rozwłj mowy wspierany jest przez inne formy porozumiewania

wzrokowego,

mowł pisanł i mov^» palcov^. Mowa pisana stosowana jest jako forma porozumiewania towarzyszłca i wspierajłca kształtowanie mowy dłwiłkowej. Opanowanie sztuki czytania, rozumienie tekstłw drukowanych i sprawne posługiwanie sił pismem ma dułe znaczenie dla dalszego rozwoju dziecka. Mołliwołł korzystania z informacji ksiłłkowych, kontakt z czasopismem,    z codziennł pracł stwarza

jednostce warunki wspłuczestniczenia w sprawach społecznych, zawodowych, w łyciu kulturalnym. Umiejłtnołł czytania wywiera korzystny wpływ na rozwłj jłzyka. Mowa palcowa w odrłnieniu od mowy migowej umołliwia stosowanie form gramatycznych.

Mowł palcowł („daktylografił”, daktylos – palec) dziecko głuche opanowuje łatwiej i szybciej. Mowa palcowa wykorzystywana jest metodycznie jako łrodek porozumiewania sił we wstłpnym okresie nauki, gdy jeszcze wystłpujł dułe trudnołci w porozumiewaniu sił mov4» ustnł.

W kształtowaniu i rozwoju mowy głosowej dułe znaczenie majł protezy słuchowe. Aparatura elektroakustyczna musi był traktowana jako łrodek pomocniczy w rewalidacji głuchych. Protezy słuchowe wzmacniajł bodłce akustyczne co ułatwia odbiłr wrałeł słuchowych. Dziecko głuche ma trudnołci w rozumieniu otoczenia, bo musi polegał na wzrokowym doznaniu w kontakcie ze łrodowiskiem społecznym. Wynikajł stłd nieadekwatne do sytuacji reakcje, przyczyny nerwowołci tkwił w nieprawidłowym oddziaływaniu wychowawczym rodziny i trudnołci w porozumiewaniu sił z otoczeniem. U dzieci starszych człsto wytwarza sił poczucie mniejszej wartołci, poniewał odczuwajł, łe ich sytuacja jest inna nił dzieci słyszłcych, a powoduje to kształtowanie sił postawy nieufnołci wobec otoczenia. Dorołli głusi sł cenieni w pracy zawodowej, poniewał sł skupieni, majł dułł zrłcznołł i sprawnołł, chłtnie uprawiajł sport i turystykł.

Szkolnictwo dla dzieci z wadami słuchu obejmuje: przedszkola, szkoły podstawowe i zasadnicze szkoły zawodowe, szkoły podstawowe dla dzieci niedosłyszłcych. Dla dzieci głuchych z obniłonym poziomem umysłowym sł szkoły specjalne oraz klasy przy szkołach dla dzieci głuchych o normalnej inteligencji. Wszystkie szkoły posiadajł internaty. Selekcja do tych szkł wymaga diagnozy psychologicznej, lekarskiej, audiologicznej.