39360

Zob. —» Bankowy zastaw rejestrowy; Gwarancja bankowa; Hipoteka; Kredyt bankowy; Poręczenie bankowe; Ryzyko kredytowe; Umowa kredytu; Weksel.

ZACHOWANIE KAPITAŁU

Doktryna (polityka) mówiąca o takim sposobie gospodarowania, który w każdym przypadku zapewnia utrzymanie stałego poziomu kapitału własnego, a dokładniej -zapewnia, aby jego wartość nie zmniejszała się. Jest to szczególnie problematyczne w warunkach inflacji. Stąd pojęcie z.k. używane jest w bardzo różnych znaczeniach, w skrajnym przypadku nawet w znaczeniu zachowania zdolności produkcyjnej, z czym trudno się zgodzić.

Typowe i najczęściej stosowane ze znaczeń to: nominalne, realne i rzeczowe z.k. Nominalne z.k. w ciągu danego okresu jest spełnione, jeśli nominalna wartość kapitału własnego w ciągu tego okresu nie zmniejszyła się.

Realne z.k. oznacza, że kapitał własny w ciągu danego okresu został zachowany, jeśli jego wartość na koniec okresu wyraża ogólną siłę nabywczą nie mniejszą niż wyrażała jego wartość na początku okresu. Rzeczowe z.k., nazywane też zachowaniem substancji majątkowej, oznacza, że kapitał własny w ciągu danego okresu został zachowany, jeśli jego wartość na koniec okresu odpowiada co najmniej aktualnej wartości tych składników majątkowych, których źródłem finansowania b>4 on na początek okresu.

Doktryna ta była stosowana w gospodarce kapitalistycznej od dawna, bo odpowiada ona jednej z podstawowych zasad działania przedsiębiorstwa kapitalistycznego. Ponadto jest ona ściśle związana z aktualizacją wyceny i służy przede wszystkim do określenia teoretycznie najbardziej poprawnego sposobu traktowania różnic z przeszacowań składników majątkowych, tzn. czy i w jakiej wielkości powinny one być elementami wyniku finansowego. Sposób ten generalnie polega na tym, że różnice z przeszacowań w pierwszej kolejności powinny korygować wartość szeroko rozumianego kapitału własnego do poziomu zapewniającego jego zachowanie, a dopiero pozostała icli część może stać się ewentualnie elementem wyniku finansowego.

Stanisław Zadroga

Zob. —> Cena historyczna; Kapitał własny; Rachunkowość inflacyjna.

ZADŁUŻENIE KREDYTOWE

Suma zobowiązań kredytobiorcy wobec banku, na którą składa się kwota kredytu, odsetki oraz prowizja. Z.k. może być zadłużeniem nieprzeterminowanym lub zadłużeniem przeterminowanym. W przypadku spłaty zadłużenia bank zalicza najpierw kwotę wpłaty na spłatę odsetek, a potem kwotę kredytu, chyba że umowa stanowi inaczej.

Joanna Wielgórska-Leszczyńska

Zob. —> Kredyt bankowy, Zadłużenie przeterminowane.

ZADŁUŻENIE PRZETERMINOWANE

Powstaje w wyniku niespełnienia przez kredytobiorcę w umownym terminie kredytu lub odsetek. Od niespłaconej kwoty kredytu bank nalicza zgodnie z umową wyższe oprocentowanie. Spłata z.p. następuje na zlecenie kredytobiorcy lub jest pobierana ze