7969

Moralność człowieka ujawnia się w skuteczności działalności człowieka - utylitaryzm (Bentham, Mili). Emocjonalizm, Intuicjonizm mówi o zmyśle/uczuciu moralnym w każdym człowieku

4.    XIX w. - coraz większa zmienność

Historycyzm etyczny Hegla, Materializm hist Marksa Engelsa - wartości są elementem ideologi, które są wynikiem liistorycznego rozwoju społeczeństwa, zdeterminowanej przez system społeczno-ekonomiczny oraz związany z tym interes klasy panującej.

Szkoła Historyczna - wartości są owocem wykształcenia się ducha narodu, który je determinuje. Są one przeto obiektywne, niezależne od odzuć jednostkowych, ale związane z przemianami społecznymi

Spencer, Nietzsche - ewolucjonizm etyczny wartości uwarunkowane na ewolucji biologicznej ludzkości. Kategoria nadczłowieka.

3,4- Absolutyzm/subiektywizm - Kant, Lotze. Wartości są absolutne, są powinnością człowieka. Lotze wartości to niezależna sfera od bytowania. Do XIX wieku dalej była kultywowana też myśl Augustyna i Tomasza.

5.    koniec XIX, współczesność - przeciwnicy niezmienności ideałów (Durkheim, Sartre)

Durkheim- moralność została stworzona przez społeczeństwo, a potem w postaci ‘predstawień zbiorowych’ narzucona jednostce

Neopozytywiści - wartości przyjmują treść emocjonalna/egzystencjalna człowiek sam obiera dane wartości w każdorazowym akcie, realizując siebie tj wolna wole jednostki. Przejęli potem emotywisci, wartości sprowadzone do emocji i postaw człowieka.

Marksizm: wartości zdeterminowane czynnikami ekonomicznymi, podanne stałej ewolucji. Istnieją zatem system moralności, odpowiedni dla danej klasy ewoluujący, ale też obok nich istnieją niezmienne elementarne normy morlane (dotyczące wszystkich ludzi, absolutne) jak postawy typu nie zabijaj, nie kradnij.

Podsumowanie:

Istnieje szereg koncepcji zakładających niezmienne i powszechne zasady moralne, które mają cliarakter obiektywny (koncepcja absolutystyczna)

Oraz, koncepcja relatywistyczna, zakładająca wartości są zmienne zgodnie z przemianami historycznymi danej epoki. Rozróżnić należy je jeszcze na obiektywistyczne i subiektywistyczne. (wspólne dla całej społeczności / zależne od poszczególnych jednostek)