8105

III.    Modtli Integracji

•    Model europejski

Procesy integracyjne we współczesnym świecie rozpoczęły się w Europie. To wspólnoty europejskie stały się wzorem (paradygmatem).

Model europejski opiera się na integracji widzianej jako PROCES (dynamizm).

Integracja = sposób stopniowego i systematycznego zacieśniania więzów, nie tylko ekonomicznych, ale także wojskowych, kulturalnych...

Marks - więzy ekonomiczne to baza, a inne to nadbudowa"

Proces integracyjny nie jest procesem linearnym, a raczej schodkowym (każdy schodek to kolejny traktat).

Do nie dawna panowało przekonanie, że nie jest możliwe zejście w dół w integracji schodkowej. Dopiero Traktat Lizboński mówi o możliwości zatrzymania te integracji (kompetencje mogą być ograniczone, a nawet odebrane). Istnieje możliwość wyłomu w procesie, ale traktat lizboński nie eliminuje tego. że państwa europejskie tworzą coraz silniejsze związki.

Nakładanie się kolejnych struktur ekonomicznych na siebie, o coraz wyższym poziomie ekonomicznym.

Model ekonomiczny (Balassa) ..Teoria integracji gospodarczej" opisuje wszystkie etapy integracji ekonomicznej, oprócz strefy preferencyjnego handlu (najmniej zintegrowana).

—    Strefa wolnego handlu -> między państwami eliminuje się bańery w przepływie towarów i usług, bariery celne tzw. taryfowe oraz bariery podatkowe (pozataryfowe) i różne kontyngenty i inne ograniczenia; eliminacja granic celnych; wprowadza się reguły pochodzenia towarów - system zaświadczeń i certyfikatów co do tego z jakiego kraju towar pochodzi (służy to zapobieganiu obchodzenia barier celnych stosowanych przez państwa należące do strefy w stosunku do państw trzecich, a jednocześnie pozwalają zapewnić korzystanie z tych towarów w państwach członkowskich oraz zapewnienie traktowania ich według zasad wynikających z członkostwa w strefie wolnego handlu; brak wspólnej polityki celnej oraz negocjowania przez jeden organ strefy umów międzynarodowych z podmiotami trzecimi, w tym celu trzeba byłoby stworzyć blok handlowy z kompetencjami do zawierania takich umów; opiera się na teorii korzyści komparatywnych (struktury gospodarki poszczególnych państw są względem siebie komplementarne, a nie konkurencyjne; prowadzi to do specjalizacji gospodarek i podziału pracy), jednak strefa wolnego handlu na ogół nie wytwarza mechanizmu podziału dobra wytworzonego w działaniach tej strefy np. CEFTA. EOG, EFTA

(imput lokalny = większość towarów danego rodzaju wychodzi z danego kraju, w takich przypadkach wystawiane jest zaświadczenie dla tego państwa)

—    Unia celna -> zakłada wszystko to samo co strefa wolnego handlu oraz dodatkowo wspólną politykę celną, a czasami nawet wspólną politykę konkurencji; np. Wspólnota Indyjska, Rada Współpracy Zatoki Perskiej. Południowo-afrykańska Unia Celna

-    Wspólny rynek -» opiera się na swobodach rynkowych, w szczególności swobodny przepływ pracowników, przedsiębiorczości, kapitału oraz przewiduje powstanie wspólnych dodatkowych polityk; większe korzyści dla konsumentów i przedsiębiorców; łączy się z deregulacją monopoli handlowych; np. Wspólny Rynek Ameryki Środkowej. Wspólnota Andyjska. Wspólnota Gospodarcza i Pieniężna Afryki Środkowej

-    Unia gospodarcza i pieniężna dodatkowo do tych wszystkich elementów, które zawierają wcześniejsze etapy występuje wspólna waluta

Wspólny rynek i Unia gospodarcza i pieniężna zakładają istnienie organizacji. Tak wysoki poziom zintegrowani możliwy jest tylko za sprawą paktu handlowego; np. strefa euro.

*    Model amerykański

Integracja jest statyczna, zakłada constans. Opiera się na strefie wolnego handlu. Paradygmatem jest NAFTA (przekroczyła strefę wolnego handlu ponieważ zawarła porozumienie dot. ochrony środowiska oraz pracowników. Wiąże się z istnieniem organizacji międzynarodowej, ale nie ma osobowości prawno-międzynarodowej

IV.    Organizacjo Integracyjna - EUROPA

Różne projekty tworzenia związków istniały w Europie np. projekt Aristida Brianda dot. Europejskiej Organizacji o charakterze integracyjnym, ale sytuacja polityczna i ekonomiczna nie sprzyjał jego pomysłowi. Jedynie pomiędzy krajami Beneluksu pojawiła się chęć integracji.

ORGANIZACJA EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ (OEEC)

Zniszczenia po II WŚ powodują zmianę optyki i potrzebę pomocy np. Plan Marshalla 5 VI 1547 (Uniwersytet Harvarda) -> Europejski Plan Odbudowy