8307

OCHRONA PRAWA WŁASNOŚCI

a) powództwo WINDYKACYJNE

b) powództwo NEGATORYJNE

c) powództwo PUBLICJAŃSKIE

Ad.a. - powództwo nie posiadającego właściciela przeciwko posiadającemu nlfi^asoofilam o wydanie rzeczy (pozwanym mógł być ten, kto twierdził że jemu przysługuje na rzeczy spornej prawo własności) posiadacz fikcyjny - ten, kto w momencie procesu nie posiadał już rzeczy (zniszczył, wyrzucił) w proc. Formułkowym należało do powództw ARBITRALNYCH - po ustaleniu iż rzecz należy do powoda wzywano pozwanego do naprawienia szkody,

*poza wydaniem rzeczy pozwany musiał jeszcze zwrócić pobrane POŻYTKI.

* powód miał zwrócić pozwanemu .NAKLA DYjiarzeczy:

UŻYTECZNE (podnosiły wartość rzeczy)

ZBYTKOWE (poczynione dla ozdoby)

KONIECZNE (trzeba je poczynić by rzecz istniała)

Ad.b. - przysługiwało właścicielowi, który nic został pozbawiony posiadania, ale jego prawo ulegało

naruszeniu w inny sposób

(np. - bezprawne wykonanie jakiejś służebności - czerpanie wody, przechód) służyło do położenia kresu dalszemu naruszaniu jego prawa do wyłącznego korzystania z rzeczy

Ad.c. - posiadacz, któiy nie nabył jeszcze własności kwjiytalnej lecz znajdował §ję w stanie do nabycia przez zasiedzenie, utraciwszy władztwo mógł sie domagać przywrócenia za pomocą powództwa publiciańskiego

Formułka zawierała fikcję, iż upłynął już czas potrzebny do nabycia przez zasiedzenie Dwie zasady:

-    prior tempore, potior iure - kto pierwszy co do czasu, ten lepszy co do prawa

-    in pari causa possessor potior ha beri debet - w równej sytuacji lepsze jest stanowisko posiadacza

INNE ŚRODKI OCHRONI WŁASNOŚCI

4.    - ACTIO AQUAE PLUVIAE ARCENDAE - jeżeli woda deszczowa przynosi komuś szkodę -powództwo przyznawane włścocielowi gruntu przeciwko sąsiadowi, który wprowadzał zmiany w naturalnym biegu wody spływającej na nieruchomość sąsiada)

5.    - CAUTIO DAM NI INFECTI - gwarancje chroniące właściciela gruntu przed szkodą zagrażającą mu z gruntu sąsiedniego. Udzielający zabezpieczenia przyrzekał pokryć ewentualne szkody.

6.    - OPERIS NO VI NUNTIATIO - sprzeciw wnoszony przez właściciela gruntu przeciwko wznoszeniu na gruncie sąsiada nowych konstrukcji naruszających swobodne korzystanie z prawa własności gruntu zagrożonego interdictum demolitorium.

7.    - ACTIO FINIUM REGUNDORUM - skarga służąca do rozstrzygania sporów granicznych. Na tej podstawie rozstrzygano spoty na tle pasa granicznego (grunty oddzielone były pasem szerokości 5 stóp)