39429

W literaturze filozoficznej zarzut solipsyzmu uważa się za bardzo poważny. Istnieje bowiem pewien dyskomfort teoretyczny, kiedy pewne rozważania prowadzą do solipsyzmu-dyskomfort polega na tym, że zdajemy sobie sprawę z tego że nie tylko jeden jest podmiot poznający. Powinniśmy to przeświadczenie umieć uzasadnić zgodnie z przyjętymi postulatami. T.p. musiałaby ujawnić że proces poznawczy jest procesem wielopodmiotowym, oraz że ismieje wiele podmiotów poznania i ta wiedza jest uzasadniona przez samą analizę poznawczą. Samo pojęcie solipsyzmu w literaturze przyjmuje różne znaczenia (bliższe określenia). Np.

p Kartezjusz: ismieje jedna substancja poznająca: ego, które spełnia kobito, (solipsyzm metodyczny); solipsysta w związku z poszukiwaniem podstawa dla wiedzy pewnej, dostrzeżenie jej w ego cogito (cogito ergo sum), że jedynie mój własny umysł jest dany z pewnością (pewnie) i bezpośrednio- czyli moje przeżycia, myślenie. W ten sam sposób nie jest mi dany cudzy umysł.

p Wittgenstein: problem solipsyzmu jest związany z teorią zdań elementarnych, zdania elementarne są bowiem sprawozdaniami z rzeczywistych lub możliwych doświadczeń, a doświadczenie jest zawsze moim doświadczeniem, zdają więc sprawę z mojego doświadczenie- zawierają się jedynie moją wiedzę. W traktacie uważał, że stanowiska solipsyzmu nie da się uzasadnić, ani odrzucić ponieważ to się widzi- widzi się bowiem że świat jest moim światem i że granice mojego języka (a to jest jedyny jeżyk który rozumiem) oznaczają granice mojego świata. Podmiot poznający nie należy do świata, lecz jest granicą tego świata, tak jak oko ni jest składnikiem pola widzenia. Ja solipsystyczne kurczy się do jakiegoś bezwymiarowego punktu, który już jest poza światem- jak oko, jest granicą, nie częścią świata. Próbował potem przezwyciężyć solipsyzm: jeżeli solipsysta twierdzi że tylko on czuje ból, nie zwraca uwagi na fakty empiryczne- bój nie jest zlokalizowany w ja, ale w ciele.

p Heidegger Próba przezwyciężenia solipsyzmu. Do egzystencjalnych właściwości „dazai" (człowiek) należy jego relacja do drugick tych, którzy są wraz ze mną. przy czym ta relacja do drugich nie ma charakteru poznawczego, lecz jest głębsza, egzystencjalna. Jeżeli zatem poznanie jest sposobem bycia w świecie człowieka, związane z „drugim”, to wszystko co czyni mazai (w tym również gdy poznaje, jest działaniem we wspólnocie ludzi). Więc i poznanie i wszelkie działanie człowieka jest zawsze działaniem wspólnotowym. -> jeżeli ja chcę dojść do czystej świadomości (płaszczyzna o niepowątpiewalnm doświadczeniu), muszę ptzeprowadzić redukcję transcendentalną, czyi powstrzymać się od wypowiedzi dotyczących świata realnego, bezpośrednio dany jest mi strumień własnych przeżyć. -> Husserl starał się później przezwyciężyć solipsyzm przez teorię wczucia- my wczuwamy się w drugiego. Ponty mówi że jeżeli redukcja transcendentalna ma objąć również cudze ja, tzn. ja już wcześniej już coś o tych drugich ja jako drugich ja wiem., Drugi jest obecny jako prelefleksywnie dany fenomen i nie można go zredukować, poddać w wątpliwość.

p Pounty (fenomenolog francuski); krytykował solipsyzm Husserla

p Dialogiśd; Levinas, Bubber- Próba przezwyciężenia solipsyzmu; pierwotnym fenomenem, nieredukowalnym, jest drugi jako niepowtarzalny ty (a nie alter ego, dnigie ja), które to ty ujawnia się w mowie, a przede wszystkim w zagadnięciu. Poptzez zagadnięcie drugi objawia swoje oblicze jako drugi. Stoi przed nami bezpośrednio, z góry odsłania nam się jako podmiot Bubber pokazuje że w sytuacji pytania jako zagadnięcia i odpowiedzi na nie dochodzi do zniesienia intencjonalnego schematu gdzie podmiot jest aktywny, a przedmiot pasywny. W odpowiedzi drugiego drugi jest również aktywny. Bezpośredniość znosi intencjonalność charaktetystyczną dla poznania, a moje pytanie czerpie sens, czy wypełnia swój sens w odpowiedzi