8950

określone podmioty do działania.

Obieg środków pieniężnych: Przedsiębiorstwa wykorzystują środki będące w dyspozycji konsumentów. W zamian za to przedsiębiorstwa płaca środki pieniężne z tytułu wykorzystania tych zasobów. Konsumenci otrzymują płace. Za płacę nabywają dobra, usługi oferowane przez przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa w ten sposób ponownie pozyskują środki do dalszej produkcji. Pomiędzy tymi dwoma podmiotami istnieje państwo. Pozyskuje ono środki pieniężne przez podatki, zarówno od konsumentów i przedsiębiorstw. Państwo posiada budżet Spełnia funkcje społeczne.

MECHANIZM RYNKOWY. RYNEK. Rynek - proces w ramach którego kupujący i sprzedający określają ilość oraz cenę, za którą ta ilość jest sprzedana lub kupiona. Podmiotem rynku są różnorodne zasoby, dobra: np. rynek ziemi, butów, pszenicy. Rynek to proces ciągły. Składa się z trzech podst. elementów: popytu, podaży i ceny.

Towar - produkt postawiony do dyspozycji rynku. Ma cechy:

•    określoną wartość

•    określoną wartość użytkową będącą efektem cech fizyko-chemicznych

Towarem jest także usługa - jej wartość to możliwość realizacji potrzeb poprzez świadczenie jednych osób na rzecz drugich. Cenę towaru ustalają uczestnicy rynku. Wartość towaru jest określona poprzez relację oferty towaru i zapotrzebowania.

Gosp. towarowa - wykształciła się z gosp. naturalnej. Zaczęła się gdy zaczęto wytwarzać ponad potrzeby. Czynniki które wpłynęły na jej rozwój:

•    rozwój społecznego podziału pracy, specjalizacja produkcji

•    rozwój prywatnej własności Początkowo wymieniano towar za towar (wymiana barterowa). Nast. towar pośredni. Później pieniądz.

Określenie wartości towaru:

•    Smith i Richard - podstawą określania wartości jest ilość poniesionych nakładów pracy na wyprodukowanie towaru

•    Karol Marks - praca ma charakter konkretny i abstrakcyjny; czas pracy. Czynniki te wpłynęły na wartość • kierunek subiektywno - ma rginal i styczny (Marshall).

Pieniądz - środki wymiany i środki płatnicze, których zdolność do zapłaty jest nieograniczona. Pieniądz ma więc moc prawną zwalniania z różnych zobowiązań. Wykształcił się jako powszechny ekwiwalent w rozwijającej się wym. tow.

Z czasem pojawił się w postaci monet. Jego formy ulegały i ulegają ciągłym zmiano. Pieniądz papierowy - powst. na bazie pewnych zaświadczeń, certyfikatów wydanych przez banki.

Funkcje pieniądza:

•    jest miernikiem wartości (Nie trzeba sięgać po pieniądze aby ocenić wartość towaru. Jest to funkcja idealna wyobrażeniowa)

•    jest środkiem wymiany (służy do realizowania transakcji. W tej funkcji fizycznie występuje)

•    jest środkiem płatniczym (Umożliwia uwolnienie od zobowiązania)

•    jest środkiem tezauryzacji (gromadzenia skarbu; Pieniądz daje możliwość częściowego wykorzystania zasobów - w przeciwieństwe do innych dóbr)

•    pieniądz w wymiarze międzynarodowym (Pieniądz jest pieniądzem światowym, gdy w wymiarze międzynarodowym spełnia wspomniane wcześniej funckje - najlepiej spełnia te funkcje złoto).

Rodzaje rynków: I Dóbr i usług II Czynników produkcji

Rynek wolny - nikt nie ingeruje w kształtowanie rekacji między elementami.;

Rynek regulowany - określane są przez instytucje, państwo wielkości elementów tego rynku. Najczęściej spotyka się rynek mieszany.

Rynek: • producenta • konsumenta