zawarcia małżeństwa : nwrtiuirium - podatek spadkowy po śmierci ojca chłopskiej rodziny;
lenno - stosunek prawny z połączenia w a sals rwa z beneficjum ; na dworze drużyna ; beneficjum - nadanie rycerzom ziemi aby sami mogli się utrzymywa© i wyekwipowane ( kosztowna służba wojskowa na koniu), substrat realny, sposób wynagrodzenia ; hierarchizacja rycerstwa i powstawanie drabiny feudalnej. brak roli porządkującej, chaos , anarchiczny bałagan . zasady ; „nie ma ziemi bez setuora“ “wasal mojego wasala nie jest moim wasalem", w Anglii 2-stopniowa hierarchia lenna (wasal mojego wasala jest moim wasalem )
umowa /ewiw - ustnie (pisemnie).w obecności świadków , przez złożenie hołdu (komendacja). w postawie klęczącej. składając swe dłonie w ręce seniora ; senior: przyjęcie hołdu . dokonanie inwestytury (symboliczne wprowadzenie wasala w posiadanie lenna przez wręczenie symbolu : pierścień. berło .sztandar. pastorał. przekazanie biskupstwa ); pocałunek pokoju kończył ceremonię ; strony lenna (osoby wolne . stanu rycerskiego , dygnitarze duchowni ) .przedmiot lenna ( ziemia . urząd , renta ); obustronne zobowiązania i korzyści - wasal: auxilium (konna służba wojskowa na każde wezwanie -feudalna armia lenna). consilium ( służba dworska - udział w senioralnym wymiarze sprawiedliwości. uświetnianie uroczystości dworskich , służenie radą - kuria królewska, senioralna ),akcydentalne zasiłki materialne : wykup z niewoli. wyprawy krzyżowe , wydanie córki za mąż; senior : opieka nad wasalem . spokojne korzystanie z pheodum . wymiar sprawiedliwości; warunki służb i świadczeń w regulacji zwyczajowej lub ustawowej (np.art 12 i 14 Wielkiej Karty Wolności w Anglii); złamanie kontraktu lennego (felonia) - sądy parów': wyrok - pozbawienie wasala lenna , bądź stawał się wasalem wyższorzędnego seniora
prawo lenne - publiczne , dziedziczne tylko dożywotnie : XV w. - swobodny obrót ziemią (gospodarka towarowo-pieniężna): XI w. - Polska - prawo rycerskie : nadanie ziemi drużynnikom z imunitetem ekonomicznym i sądowym wraz z chłopami tam mieszkającymi. wyłączenie spod jurysdykcji kasztelańskiej - wyłącznie jurysdykcja książęca czy królewska {prawo nieodpowiednie )
III IMUNITETY :
przywileje imunitetowe ekonomiczne i sądowe - dla możnych duchownych i świeckich; powodowały rozkład skarbowości i sądownictwa monarchów wczesnofeudalnych, podstawę wyodrębnienia się stanów ; 2 rodzaje : ograniczone - wcześniejsze , częściowe zwolnienia od świadczeń i służebności. iudicia minoru (sądownictwo w sprawach mniejszej wagi) .pełne - pełne uchylenie obowiązku służebności i danin (ius ducale, ius regale ), iudicia rnaiora (rozstrzyganie wszelkich spraw sądowych): konsekwencją:władza sądowa i administracyjna nad latyfundiami i ludnością . daniny .służebności ; źródła dochodów' paiistwa '.służebności, daniny ,domena, regalia (monopole monarsze: bicie monety.cła.eksploatacja kopalin); wzrost potrzeb finansowych władcy, apel do stanów o nowe opodatkowanie . konsekwencją : zgromadzenie stanowe (podejmowanie uchwał podatkowch nadzwyczajnych ) - upublicznienie instytucji paiistwa .
IV STANY :
stany - grupy społeczne wyodrębniony od reszty na podstawie faktycznego położenia w społeczeństwie (majątek , zawód , zamieszkanie)
RYCERSTWO - (późniejsza szlachta ) - pochodzenie (starszyzna rodowo-plemienna , wojownicy), osadzani na ziemi w systemie prawa lennego bądź ziemskiego ; wejście do stanu : urodzenie w stanie , pasowanie na rycerza . służba wojskowa ; wyodrębnienie ze społeczeństwa : przywileje , prawo nieodpowiednie (sądy parów.szlacheckie , książęce), prawo lenne i ziemskie . herby i zawołania ; podział: szlachta wyższa i niższa . w Polsce i Rosji jednolicie (10 % narodu) istnienie szlachty gołoty .