100238

1. Pożyczka (miitiium).

Pożyczka rzymska występowała w dwóch postaciach: starszej - ncxum i nowszej - mutuum.

Sexum - była to pożyczka archaicznego prawa. Dochodziła do skutku w sposób formalny podobnie jak mancypacja. Suma dłużna była oprocentowana. Wierzyciel, jeżeli nie otrzymał swoicli należności w terminie, mógł dochodzić icłi bez procesu poprzez egzekucje jn-r manus iniectionem. Skutkiem nexum było powstanie całej kategorii społecznej dłuźników-proletariuszy nexi.

Pożyczka (mutuum) polegała na tym. źe dłużnik otrzymywał od wierzyciela określona ilość rzeczy' zamiennych na własność, z obowiązkiem zwrotu takiej samej ilości rzeczy tej samej jakości.

Pożyczka była kontraktem realnym Strony biorące udział w pożyczce to dający pożyczkę - mu tu i dans, creditor ora/ przyjmujący pożyczkę - mutui accipiens. dębi tor.

Przy pożyczce zobowiązanie powstawało dopiero przez wręczenie przedmiotu pożyczki. Wręczane i zwrot rzeczy pożyczonej dokonywano przez traditio. przeważnie chodziło o res nec manie pi w związku z tym na przyjmującego przechodziła własność.

Z kontraktu pożyczki powstawało zobowiązanie jednostronnie zobowiązujące, zobowiązany był tylko dłużnik. Zobowiązanie to należało do zobowiązań ..stricti iuris" tzn wierzyciel mógł się domagać tylko zwrotu pożyczonej sumy. o odsetki umawiano się osobno za pomocą stypulacji procaitowej (stipulatio usurarum). Strony umawiały się o tarnin zwrotu pożyczki. Przy zobowiązaniach bezterminowych wierzyciel wzywał dłużnika do świadczaiia.

Zobowiązanie z pożyczki udzielonej synowi bez zgody ojca zostało uznane za obligatio naturalis (SC Macedonianum).

Ochrona procesowa Wierzyciel miał do dyspozycji condictio: a) przy pożyczce piariężnej -actio certae c red i ta e pecuniae. b) przy innych rzeczach zamiennych -conditio certae rei. Umówionych odsetek dochodzono za pomocą actio ex slipu lat u.

Przy pożyczce morskiej (pet unia traiecticia. fenus nauticum) ryzyko w części lub w całości brał na siebie wierzyciel. Prawo do zwrotu pożyczki gasło jeżeli statek zaginął z przyczyn od żeglarza niezależnych (vis maiore). Ustalano również wysokie odsetki w postaci klauzuli dodanej do kontraktu (padum adiectum).