Status Rzecznika Praw dziecka
RZPD to organ przewidziany w art. 72 Konstytucji RP. który stanowi, że Rzeczpospolita polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. Status RZPD reguluje ustawa z óstycznia 2000 roku o RZPI). określająca kompetencje i sposób powoływania tego urzędu. RZPS stoi na straży praw dziecka, z poszanowaniem odpowiedzialności i praw' i obowiązków rodziców. Rzecznik przy wykonywaniu swoich obowiązków kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina. Rzecznik działa na izecz ochrony praw' dziecka, w szczególności:
Prawa do życia i ochrony zdrowia Prawa do wychowania w rodzinie Prawa do godziwych warunków socjalnych Prawa do nauki
Rzecznik podejmuje działania przewidziane w ustawie z własnej inicjatywy, biorąc pod uwagę informacje wskazujące na naruszenie praw lub dobra dziecka. Rzecznik przedstawia właściwym organom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony lun z wnioskiem o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych. Organy te są zobowiązane ustosunkować się do wniosków w terminie nie dłuższym niż 30 dni.
RZ powołuje Sejm, za zgodą Senatu na wniosek Marszalka Sejmu, Marszalka Senatu, 35 posłów lub 15 senatorów. Kadencja RZ trwa 5 lat od daty ślubowania przed Sejmem, wygasa w razie śmierci lub odwołania. Ta sama osoba może być RZ dwie kolejne kadencje. Sejm za zgodą Senatu odwołuje RZ, który zrzeka się sprawowania urzędu, staje się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków lub sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu. RZ jest w swojej działalności niezależny od innych organów, posiada immunitet formalny. Obowiązuje go zasada incompatibilitas, nie może zajmować iimego stanowiska, z którymi nie da się pogodzić jego zadali. Jego działalność jest węższą od działalności RZ praw obywatelskich, mianowicie nie może on żądać wszczęcia postępowań ani wstępować do nich na prawach prokuratora